فرمالو پلتفرمی است که به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا جمع آوری، تحلیل و آنالیز اطلاعات مشتریان خود را به آسانی انجام دهند و از این طریق کسب و کار خود را به کسب و کاری هوشمند تبدیل کنند، این استارتاپ که در حال حاضر در کشور استونی مستقر شده تلاش دارد ارائه خدماتش را از این نقطه به همه جای دنیا توسعه دهد. فرمالو اروپا را به عنوان بازار هدف اصلی برای توسعه خدماتش انتخاب کرده و در همین راستا در رویداد آنلاین Latitude59امسال شرکت کرده و توانسته از میان ۳۵۰ استارتاپ حاضر به مرحله ۲۰ استارتاپ نهایی دست پیدا کند و در اختتامیه این رویداد به عنوان فینالیست حضور خواهد داشت. فرخ شهابی‌نژاد، بنیانگذار ۲۹ ساله این استارتاپ متولد شیراز است و رشته نرم‌افزار را در دانشگاه شهید بهشتی خوانده است. با او به گفتگو نشستیم تا برایمان از تجربه‌های فعالیتش در اکوسیستم ایران و دنیا بگوید.
از ورودتان به بازارکار و تجربه‌های کاری تا امروز برایمان بگویید؟با اکوسیستم استارتاپی چطور آشنا شدید؟
ورود به بازارکار من بر می‌گردد به ۱۷ سالگی و زندگی در شیراز که با یکی از دوستان در زمینه طراحی و توسعه وب سایت شروع به کار و بعد از مدتی شرکت کوچکی در زمینه خدمات زیرساخت وب راه‌اندازی کردیم. بعد از مدتی که هم‌بنیانگذار این شرکت به انگلستان مهاجرت کرد، تصمیم گرفتیم این شرکت را در انگلیس ثبت کنیم. در این شرکت ما مدیریت سرورهای مشتریان را به عهده داشتیم و بعد از دوسال رشد خوبی را تجربه کردیم. اگرچه تعداد مشتریان محدود بود اما درآمد خوبی به همراه داشت، اسم این شرکت هاستیناستال هست که تا امروز هم فعال بوده و من در حال حاضر به عنوان هیئت مدیره با آن همکاری دارم.
بعد از آن با هم بنیانگذار این شرکت تصمیم گرفتیم کسب‌وکاری را هم در ایران راه بیندازیم، آن زمان مفهوم استارتاپ خیلی مطرح نبود.به این ترتیب سال ۲۰۰۹ شروع به ساخت یک شبکه اجتماعی به نام بیپ فا با مدلی شبیه به توییتر در ایران کردیم. روی این محصول کار کردیم ولی تنها هدف از ایجاد این محصول درآمدزایی و سوددهی نبود بلکه قصد داشتیم به کمک آن یاد بگیریم چطور برنامه نویسی و در زمینه دیتا کار کنیم. استقبال خوبی شد و در سال دوم فعالیتش به۵۰ هزار یوزر رسیدیم، سال سوم ۳۰۰هزار یوزر را رد کردیم و کلی جایزه بردیم و تبدیل به یکی از بزرگترین شبکه های اجتماعی آن زمان شدیم، رقبا را جا گذاشتیم و توانستیم در سال چهارم فعالیت بیش از ۲۳ میلیون مطلب بر روی بیپ فا منتشر کنیم. اما در این مسیر به دو مشکل برخوردیم یکی اینکه نهادهای مختلف، تمایلی به پیشرفت شبکه‌های اجتماعی نداشتند و گره‌های زیادی ایجاد کردند، دوم اینکه ما سرمایه‌ای برای این پروژه جذب نکرده بودیم و برنامه داشتیم که خودش هزینه‌هایش را تامین کند اما به این دلیل که هزینه‌ها رشد صعودی داشت ادامه فعالیت برایمان غیرممکن بود. اما تصمیم گرفتیم براساس علاقه شخصی یک موتور دیتاماینینگ در شبکه اجتماعی بسازیم و بعد از مدتی آن شبکه اجتماعی و موتور دیتاماینینگ آن را به صورت لایسنسی به دو شرکت حوزه دیتای خارجی فروختیم تا بتوانیم برای کسب‌وکارهای بعدی سرمایه‌ای جمع‌آوری کنیم.
استارتاپ‌های ایرانی را در وبنا دنبال کنید:
۱۵ هزار کاربر پیگام با پیاده روی اعتبار خرید می‌گیرند
عزم کیلید برای تصاحب ۴۰ درصد از بازار تبلیغات آنلاین مسکن
بیت‌کوین؛ راهکار جدید فروش فرش دستباف ایرانی به خارج از کشور
بعد از بیپ‌فا من با یک هم‌بنیانگذار دیگر استارتاپی را به نام ایونت باکس راه‌اندازی کردیم، که درسال ۲۰۱۵ با هدف ارائه خدمت فنی به کنفرانس‌های بین‌المللی استارت خورد، در حال حاضر هم پابرجا است و درآن نقش هیئت مدیره دارم، در کنار آن استارتاپ استدیوی ایده‌ران رو هم راه‌اندازی کردیم که در آن بر روی توسعه فنی استارتاپ‌ها تمرکز داشتیم، در این کار هم اول تصمیم گرفتیم روی استارتاپ های نوپا تمرکز کنیم که ضعف تیم ها واقعا زیاد بود و بعد از آن تصمیم گرفتیم فقط بر روی استارتاپ‌های در حال رشد داخل و خارج از کشور تمرکز کنیم که موفق هم شدیم و در حال حاضر همچنان ادامه دارد. بعد از مشکلاتی که در اکوسیستم کشور بوجود آمد و کاهش تعداد و کیفیت استارتاپ‌های در حال رشد داخلی در نهایت تصمیم گرفتیم فقط بر روی جذب استارتاپ‌های مستقر در سیلیکون ولی، انگلستان و استرالیا تمرکز کنیم.
شناخت من نسبت به استارتاپ از اکوسیستم انگلستان شکل گرفت. در اکوسیستم استارتاپی ایران هم روزهای اول شکلگیری سعی کردیم تاحد امکان کمک کنیم، اکوسیستم ایران شباهت زیادی با اکوسیستم در کشورهای دیگر ندارد و نسبت کار و حرف و عمل اصلا به هم نمی‌خواند. در اکوسیستم ایران میزان شوآف آدم ها و شرکت ها بسیار بیشتر از میزان عملشان است و متاسفانه اکوسیستم سالمی و رو به رشدی نداریم.
ایده فرمالو از کجا شکل گرفت؟
فرمالو از سال ۲۰۱۸ کار خود را شروع کرد و ایده‌اش از یک نیاز خودمان بوجود آمد. خیلی از مشتریان ما به دنبال راهی بودند که از مشتریانشان اطلاعات موردنظر را در قالب نظرسنجی، ثبت‌نام و فرم های مختلف بگیرند، ما تصمیم گرفتیم بدون پیش‌زمینه بیزینسی یک راهکار رایگان برای همه کسب‌وکارها فراهم کنیم که مشتریانمان و دیگران بتوانند اطلاعات موردنظرشان را در این زمینه بدست آورند. در چندماه اول ارائه این سرویس استقبال خیلی خوبی شد و متوجه شدیم پتانسیل این خدمت خیلی بیشتر از حد تصور است، در نتیجه تصمیم گرفتیم به آن به عنوان یک بیزینس نگاه کنیم. سال اول توانستیم چندهزار بیزنس را برای بخش مدیریت داده و مدیریت مشتریانشان جذب کنیم، باتوجه به تخصصمان با اضافه کردن بخش‌های جدید به فرمالو راهکاری ارائه دادیم که هر بیزنس بتواند مشتریانش را آنالیز کند.
از سال ۲۰۱۹ کار را توسعه دادیم و بیزنس‌های بیشتری را جذب کردیم، توانستیم خیلی زود وارد بازارهای بین‌المللی بشویم و مشتریان خارجی را هم متقاعد کنیم که از پلتفرم فرمالو استفاده کنند. بعد از قطعی اینترنت اتفاقات آبان‌ماه سال گذشته تصمیم گرفتیم فرمالو خارج از کشور به فعالیتش ادامه دهد که بتواند به‌صورت بین‌المللی کار کند و از اوایل سال ۲۰۲۰ به استونی تغییر مکان دادیم.
فرمالو در حال حاضر چه خدمتی ارائه می‌دهد؟چه بخش‌های در آینده به آن اضافه خواهد شد؟
فرمالو در حال حاضر یک پلتفرم داده‌های مرتبط با مشتری است که جمع‌آوری و آنالیز داده های مشتریان را برای هر کسب‌وکار انجام می‌دهد، این پلتفرم سیستم‌های مختص مشتری مثل سیستم های فروش، پشتیبانی، پرداخت، CRMو… را بهم مرتبط می‌کند، داده‌های آن‌ها را جمع‌آوری، آنالیز داده های مشتریان و دسته‌بندی می‌کند و در نهایت یک گزارش آسان در سه حوزه، بهترین مشتریان، میزان وفاداری مشتریان و سود و درآمد مورد انتظار از هر مشتری را به مدیران کسب‌وکار می‌دهد. برنامه داریم در ایران از اول شهریور یا مهرماه این پلتفرم را لانچ کنیم، اما در حال حاضر ۱۲هزار شرکت ازسراسر دنیا از خدمات فرمالو استفاده می‌کنند. بزرگترین خدمتی که در آینده اضافه خواهد شد هوش کسب‌وکار (BI) خواهد بود و قرار است آنالیز داده های مشتریان به آنالیز کل داده‌های کسب‌وکار توسعه داده شود و فرمالو بتواند به صاحبان کسب‌وکار بهترین راهکارها را در هر زمینه‌ای ارائه دهد.
اخبار اکوسیستم استارتاپی را از کانال تلگرام وبنا دنبال کنید
حجم بازار هدف استارتاپتان را چقدر برآورد کردید؟روی چه سهمی از بازار هدفگذاری کرده‌اید؟
این حوزه حجم بازار بزرگی دارد، در دنیا بیش از ۴۶میلیون مشتری با پتانسیل بالقوه برای این بازار وجود دارد که ما باید درصد کوچکی از آن را بتوانیم در سال‌های آینده جذب کنیم. در حال حاضر بیشترین مشتریان ما در کشورهای انگلیسی‌زبان هستند و تصمیم داریم بر روی حوزه اروپا تمرکز کنیم که درصد بیشتری از فروشگاه‌های آنلاین این کشورها را جذب کنیم.
تا امروز چه تعداد مشتری داشتید؟ دوران کرونا چه تاثیری بر روی رشد فرمالو داشت؟
بیش از ۲۰هزار کسب‌وکار از سیستم ما استفاده می‌کنند که ۱۲هزار از آن‌ها فعال هستند. در دوران کرونا در فرمالوی ایران افزایش فروش و افزایش تعداد مشتریان خارق العاده‌ای را تجربه کردیم، در این بازه مشتریانی از جمله فروشگاه‌های آنلاین، دانشگاه‌ها و مدارس به استفاده از فرمالو روی آورند و بیش از ۷۰ هزار دانش‌آموز در سیستم فرمالو از آموزش آنلاین استفاده کردند و می‌توان گفت یک رشد بیش از صددرصدی را تجربه کردیم. البته در پاییز ۹۸ در بازه قطعی اینترنت ضرر زیادی را هم متحمل شدیم و بعد از آن تصمیم گرفتیم دیگر وابسته به بازار و اینترنت داخل کشور نباشیم.
وضعیت رقبای داخلی و خارجی استارتاپتان چطور است؟ مزیت شما نسبت به آن‌ها چیست؟
در بخش پلتفرم داده مشتری رقیبی در ایران نداریم ولی در دنیا مایکروسافت، سگمنت، اکسپونا و یک شرکت سنگاپوری رقبای بزرگ ما در این زمینه محسوب می‌شوند. البته در بخش خدمات مربوط به نظرسنجی‌ها پرس لاین و یکی دو شرکت دیگر حضور دارند. بزرگترین مزیت ما در عرصه بین‌المللی سهولت و قابلیت فهم برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SME & SMB) است.
تا امروز جذب سرمایه داشته‌اید؟
بله. در آغاز با سرمایه شخصی شروع کردیم و در واقع بوت استرپ کردیم و خدا رو شکر توانستیم در سال دوم به سوددهی برسیم، اما برای رشد در بازارهای بین‌المللی نیاز به سرمایه‌گذاری داشتیم و یک سرمایه‌گذار بین‌المللی در ازای واگذاری کمتر از ۱۰درصد سهام جذب کردیم. ارزشگذاری فرمالو در آخرین راند سرمایه‌گذاری در اوایل فوریه ۲۰۲۰، ۱میلیون دلار بود که در حال حاضر چندبرابر شده است.
