اسنپ با سیاست غیرعادلانه شکستن قیمتها میخواهد به رقباش فشاری وحشتناک وارد کند.
این جمله از توئیتهای دیشب مدیرعامل الوپیک برداشته شده است. مهدی نایبی شامگاه گذشته در صفحه توییتر شخصی خود نوشت: «در حالیکه تمام جامعه تحت فشار اقتصادی وحشتناک هستند و همه سعی میکنند با هر شرایطی از این دوران عبور کنند، اسنپ باز هم از سیاستهای غیر عادلانه دست برنمیدارد و میخواهد با شکستن قیمتها فشار وحشتناکی به رقبایش بیاورد. اما تلخترین قسمت ماجرا اینست که قربانی این انحصراگرایی اسنپ یکی از ضعیفترین اقشار جامعه یعنی پیک موتوریها هستند.»
این اولین بار نیست که نام اسنپ با واژه انحصار گره میخورد. چیلیوری قبل از پایان دادن به کار خود دریافت رأی شورای رقابت برای پایان دادن به رویه ضدرقابتی اسنپفود را یکی از پیروزیهای بزرگ خود قلمداد میکرد.
در آذر ماه ۹۶ نیز شکایت تپسی از اسنپ در شورای رقابت خبرساز شده بود. شکایت تپسی به محدودیت ایجاد شده از سوی اسنپ برای رانندگان در رابطه با اجازه فعالیت تنها در یک سامانه حمل و نقل هوشمند شهری بود.
در آبان ۹۷ نیز موضوع محدویت ایجاد شده از سوی اسنپ برای رانندگان برای نصب تنها یک اپلیکیشن حمل و نقل هوشمند در صدر خبرها قرار گرفت. اینبار صدای انتقاد الوپیک از این محدودیت به گوش میرسید. در آن زمان یک حقوقدان در گفتگو با وبنا، ایجاد محدودیت از سوی اسنپ برای الوپیک را غیر قانونی دانسته بود.
حالا بعد از گذشت یک و نیم سال از آبان ۹۷ انگشت مدیرعامل الوپیک به دلیل آنچه قیمتشکنی میخواند به سوی اسنپ دراز شده است. به عقیده مدیرعامل الوپیک ارزانفروشی اسنپ جدید نیست بلکه تکرار رفتارهای قبلی است.
مهدی نایبی در این رابطه به وبنا میگوید: «اسنپ برای مدت طولانی از سوبسیدهای وحشتناکی استفاده میکرد. در حوزه پیک موتوری، اسنپ ۱ سال کامل نهتنها کمیسیونی دریافت نمیکرد بلکه با سوبسیدی به میزان ۴۰ تا ۵۰ درصد با ما رقابت میکرد. این در حالی است که الوپیک به عنوان شرکتی که باید از محل درآمدش سرپا بماند ۲۰ درصد از هر سفر را به عنوان کمیسیون دریافت میکند. در حال حاضر سفارشی که برای مشتری الوپیک ۱۰ هزار تومان هزینه دارد با توجه به سوبسید ۵۰ درصدی اسنپ، برای مشتری اسنپ ۵ هزار تومن هزینه خواهد داشت. به این معنی که مبلغ سفارش برای مشتری ۵ هزار تومان نمایش داده میشود و در کنار مبلغ دریافتی از مشتری، ۵ تا ۶ هزار تومان نیز از سوی اسنپ به پیک موتوری پرداخت خواهد شد.»
اسنپ از شورای رقابت نمیترسد
به گفته مدیرعامل الوپیک، اسنپ با ارزانفروشی در طول یکسال موفق شد بخشی از بازار پیک موتوری آنلاین را به خود اختصاص دهد و پس از انجام اعتراضات در جلسات و نامهنگاریها با نهادهای مختلف از جمله شورای رقابت، اسنپ این رویه یک ساله را متوقف کرد. ولی این توقف به دلیل ترس از شکایت قانونی و نهادهای ناظر نبود بلکه بودجه آنها برای بخش اسنپباکس تمام شده بود. تخمین ما این است که در آن یک سال عددی بالای چند ده میلیارد تومان از سوی اسنپ برای ارائه سوبسید هزینه شده بود.
او ادامه میدهد: «اگر حداقل قیمت الوپیک برای یک مسیر ۷ هزار تومان باشد اسنپباکس خدمات برای همان مسیر را با مبلغ ۴ هزار تومان ارائه میدهد. این قیمتشکنی بازار را خراب میکند. در این وضعیت اقتصادی مشتریان ترجیح میدهند مبلغ پایینتری را برای ارسال بستههای خود پرداخت کنند. بنابراین اسنپباکس قیمت را پایین اعلام میکند و مشتریان را به سمت خود میکشد. پیکها هم بعد از مدتی به دلیل کم بودن میزان درخواست پیک مجبور میشوند با همان مبلغ پایین کار انجام دهند. برای الوپیک در کنار مشتریان، پیکها نیز اهمیت دارند. همیشه سعی کردیم قیمتهای الوپیک طوری باشد که کار در الوپیک برای پیکها بهصرفه باشد. ممکن است در بازار یک فروشنده کالایی را ۱۰ درصد زیر قیمت بفروشد ولی وقتی اسنپباکس خدمات را ۵۰ درصد زیر قیمت ارائه میکند، در ابتدا سهم بزرگی از بازار را در دست میگیرد و سپس پیکها را مجبور میکند با قیمتهایی بسیار پایین فعالیت کنند.»
در اسنپ کسی دلش برای سرمایه نمیسوزد
مدیرعامل الوپیک با اشاره به دسترسی اسنپ به سرمایهای هنگفت، میگوید: «ایرانسل در ترکیب سهامداران اسنپ حضور دارد بنابراین بخشی از منابع مالی اسنپ دولتی است. برخلاف تمام کارآفرینان نظیر الوپیک، تپسی و علیبابا، اسنپ بنیانگذار و مدیرعامل ندارد. با توجه به اینکه سرمایه هنگفتی در اختیار اسنپ قرار دارد کسی در مجموعه اسنپ دلش برای این نمیسوزد که از سرمایه به بهترین نحو استفاده کند. دایما سرمایه را به شکل سوبسید هزینه میکنند تا رقابت را از بین ببرند و به انحصار برسند.»
مهدی نایبی در رابطه با دلیل آنچه ارزانفروشی اسنپ میخواند، میگوید: «اسنپباکس به دلیل اینکه نسبت به الوپیک مزیت رقابتی نداشت سعی کرد با ارزانفروشی با الوپیک رقابت کند. اسنپباکس هنوز هم مزیت رقابتی ندارد و در حال حاضر اپلیکیشن الوپیک بسیار پیشرفتهتر است و قابلیتهای بیشتری دارد. از این پس تمام تلاش ما این خواهد بود که با افزودن قابلیتهای بیشتر به اپلیکیشن و با سرویسدهی بهتر، خود را از سایر رقبا جدا کنیم. اسنپباکس فقط بر سر موضوع قیمت میخواهد با رقبای خود رقابت کند.»
سرویس پرداخت در محل و سرویسهای اختصاصی الوپیک را برای رقابت راهاندازی کردیم
نایبی با بیان اینکه با وجود تمام تلاشی که اسنپ به طور مستقیم و غیر مستقیم برای از بین بردن الوپیک مانند چیلیوری به کار برده است، ما زنده ماندهایم، میگوید: «یکی از دلایل زنده ماندن الوپیک این است که برای مشتریان الوپیک که شرکت یا فروشگاه بودند اهمیت داشت که بازار پیک موتوری رقابتی بماند و از سوی دیگر آنها از خدمات و سرویسدهی الوپیک راضی بودند. ما در حال ادامه فعالیت خود هستیم و اخیرا سرویس پرداخت در محل و سرویسهای اختصاصی الوپیک را راهاندازی کردیم و در حال کار روی محصولات جدیدی هستیم.»
نایبی در پاسخ به سوال وبنا در مورد پیگیری این موضوع در شورای رقابت، میگوید: «در گذشته موضوع قیمتشکنیهای اسنپ را از طریق شورای رقابت پیگیری کردیم ولی به نتیجهای نرسیدیم. تجربه چیلیوری پیش روی ماست که چند سال تلاش کرد تا حکم مثبت از شورای رقابت بگیرد تا اسنپفود دیگر نتواند با رستورانها قرارداد انحصاری امضا کند. این پروسه چند ساله زمانی که یک کسبوکار با دسترسی به منابع مالی فراوان چند سال به شکل ضدرقابتی فعالیت کند و سبب از بین رفتن رقبا شود، فایدهای ندارد.»