استارتاپ‌های حوزه کشاورزی با ارائه آنلاین محصولات غذایی گوناگون واسطه‌ها را از بین کشاورز و مصرف‌کننده حذف می‌کنند و از این طریق به مصرف‌کننده‌ی نهایی کمک می‌کنند تا محصولات را به بهترین قیمت ممکن خریداری کند. این استارتاپ‌ها عموما استانداردهای تخصصی را در انتخاب محصولات خود در نظر می‌گیرند که مزیت دیگری برای خرید از آن‌ها ایجاد می‌کند. با این حال رضایت مصرف‌کننده از استارتاپ‌های حوزه کشاورزی تنها متاثر از عملکرد آن‌ها نیست بلکه به‌موقع و سالم رسیدن کالا به مصرف‌کننده نیز عامل مهمی در جلب اعتماد مشتریان به کسب‌وکارهای اینترنتی حوزه کشاورزی است. اینجاست که عملکرد پست برای کسب‌وکارهای اینترنتی حوزه کشاورزی و مصرف‌کنندگان محصولات نقش ویژه‌ای پیدا می‌کند. اما با توجه به تجربه و گفته‌های مسئولان استارتاپ‌های کشاورزی به نظر می‌رسد پست ایران فاصله زیادی تا جلب رضایت این کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان دارد.
۳۰ درصد کاهش فروش آهوتا در پی تعطیلی پست پیشتاز
به گفته مدیر فروشگاه آنلاین عسل آهوتا، در پی تعطیل شدن پست ویژه این کسب و کار ۳۰ درصد از فروش خود را از دست داده است.
محمد براتی در این رابطه به خبرنگار وبنا می‌گوید: «۳۰ درصد از فروش آهوتا مربوط به عرضه ژل رویال بود که باید زیر ۲۴ ساعت تحویل مشتریان شود تا با قرارگیری در یخچال فاسد نشود. از زمانی تعطیلی پست ویژه که زیر ۲۴ ساعت محصول را به دست مصرف کننده می‌رساند این بخش از فروش آهوتا تعطیل شده و ما ۳۰ درصد از فروش خود را از دست داده‌ایم. توجه داشته باشید که ۳۰ درصد از فروش یک کسب و کار با یک تیم ۲۳ نفره رقم بسیار بزرگی است.»
براتی با بیان اینکه در تیر ماه ۹۹ آهوتا ۴۰ میلیون تومان به دلیل عملکرد بد از پست ضرر کرده است، می‌گوید: «در تیر ۹۹ یک سری عسل خاص را با پست برای مشتری ارسال کردیم که تمام بسته‌‌ها در راه شکست و ۴۰ میلیون تومان به آهوتا ضرر وارد شد. در این مواقع مشتری می‌گوید بسته تحویل من نشده و مشکل من نیست و بنابراین در موارد این چنینی این کسب‌وکارها هستند که ضرر می‌کنند. برای نمونه یک مشتری خانم که منزل ویلایی داشت از ما عسل سفارش داده بود و ما با پست برای او ارسال کردیم. مأمور پست که زنگ خانه این خانم را می‌زند مشتری به او می‌گوید چد لحظه صبر کنید تا بیایم دم در و در این فاصله مأمور پست بسته را از بالای در به داخل حیاط پرتاب می‌کند که سبب شکستن ظرف عسل می‌شود. در این موارد که کم هم نیستند ما دو مرتبه ضرر می‌کنیم. یکی به این دلیل که بسته اولیه از بین رفته و دوم به دلیل اینکه مجبور به ارسال مجدد بسته برای مشتری هستیم تا اعتماد مشتری را از دست ندهیم.»
پست بسته سال ۹۶ را هنوز تحویل نداده
براتی بزرگترین مشکل این کسب‌وکار با پست را تأخیر در ارسال مرسولات می‌داند و می‌گوید: «تأخیر ارسال مرسولات بزرگترین مشکل ما با اداره پست است. بسته را تحویل پست می‌دهیم ۳ هفته بسته در دست مأموران پست می‌ماند و تحویل نمی‌شود. در سال ۹۶ برای مشتری بسته ارسال کرده‌ایم و هنوز این بسته تحویل مشتری نشده و معلوم نیست بسته در حال حاضر کجاست. در مواردی بسته را تحویل پست می‌دهیم و بعد از گذشت مدت زیادی مشتری می‌گوید بسته را تحویل نگرفته است و مأمور پست نیز اعلام می‌کند بسته تحویل داده شده است. زمانی که کد رهگیری ارسال بسته را به مشتری می‌دهیم می‌گوید شما دروغ می‌گویید و ارسال نکرده‌اید. این وسط آنچه آسیب می‌بیند اعتبار کسب و کار ماست و ما برای اینکه اعتبارمان خدشه‌دار نشود مجبوریم بسته را دوباره برای مشتری ارسال کنیم که چیزی به جز ضرر نیست.»
مدیر آهوتا در رابطه با مشکل کسب‌وکارها با سامانه شکایات پست می‌گوید: «زمانی که برای شکایت به پست تیکت می‌زنیم پیام می‌آید که شکایت تحویل گرفته شد و با گذشت چند وقت زمانی که برای اطلاع از وضعیت شکایتمان کد رهگیری را وارد سامانه می‌کنیم تنها گفته می‌شود شکایت قبلا تحویل گرفته شده است. به این معنی که پس از تیکت زدن و نمایش جمله شکایت پیگیری می‌شود تیکت بسته شده و تمام می‌شود و هیچ نتیجه‌ای از ثبت شکایت در پست وجود ندارد. به طور کل پست هیچ وقت هم به تلفن‌ها پاسخ نمی‌دهد و راهی برای پیگیری شکایت ثبت شده وجود ندارد.»
براتی ادامه می‌دهد: «بهتر است پست پنلی را به کسب‌وکارهای اینترنتی اختصاص دهد تا کسی باشد که بسته‌های ما را پیگیری کند. برای نمونه زمانی که بسته مشتری ۱ هفته در مبدا مانده لازم است کسی در پست پاشخگو باشد که چرا این بسته ارسال نشده است.»
۳۰ درصد از شکایات مشتریان کشمون متعلق به پست کرج است
بیشترین اعتراض همبنیانگذار کشمون به عملکرد اداره پست استان البرز است. محمد قائم‌پناه در این رابطه به وبنا می‌گوید: «۱۹ آذر ۹۹ بسته‌ای را برای مشتری به کرج ارسال کرده‌ایم که در روز ۲۰ آذر به کرج رسیده و ۲۵ روز است که در اداره پست کرج مانده و تحویل مشتری نشده است. مدت‌هاست که با پست کرج برای موارد این چنین دچار مشکل هستیم و در مواقعی که مشتری برای تحویل گرفتن بسته خود به پست کرج مراجعه می‌کند با رفتارهایی نامناسب و تمسخرآمیز رو به رو می‌شود. برای نمونه یکی از مشتریان ما گفت زمانی که برای توضیح خواستن در رابطه با دلیل ارسال نشدن کالا به منزلش به پست کرج مراجعه کرده مأمور پست فردی را با پای شکسته نشان داده و گفته این آقا باید بسته شما رو می‌آورد که پایش شکسته است.»
قائم‌پناه با اشاره به نظرسنجی ماهانه کشمون ۳۰ درصد از نارضایتی مشتریان را مربوط به ارسال بسته‌های کرج عنوان می‌کند و می‌گوید: «بیشترین شکایت مشتریان ما در نظرسنجی‌های آذرماه از ارسال بوده است. در آذر ماه ۳۱ شکایت تلفنی از سفارش داشتیم یعنی مشتری به میزانی ناراضی بود که اقدام به انتقال شکایت خود با تماس تلفنی کرد. ۳۰ درصد از این شکایات مربوط به عملکرد پست کرج بود و چند برابر این تعداد شکایات مربوط به افرادی هست که اقدام به تماس نمی‌کنند.»
او در رابطه با زیان کشمون از عملکرد پست می‌گوید: «ما برای جذب مشتری بودجه ماکتینگ خرج می‌کنیم. زمانی که بسته به مشتری نمی‌رسد نه تنها باید ضرر نرسیدن بسته جبران شود بلکه بودجه مارکتینگ که صرف جذب مشتری شده نیز از بین رفته است. در این موارد مشتریان یا شاکی می‌شوند و سفارش را لغو می‌کنند و یا اینکه دیگر اقدام به سفارش مجدد نمی‌کنند که در هر دو صورت ضرر است.»
مرسولات پست سفارشی و پیشتاز باهم ارسال می‌شود
همبنیانگذار فروشگاه آنلاین محصولات کشاورزی واجارو نیز بزرگترین مشکل کسب و کار خود با پست را تأخیر ارسال مرسولات قلمداد می‌کند.
آرش دهبان در این رابطه به خبرنگار وبنا می‌گوید: «متاسفانه محصولات ما که از طریق پست برای مشتری ارسال می‌شود با تأخیر زیاد به دست مشتری می‌رسد و مشتری کسب‌وکار را مقصر تأخیر می‌بیند و ناراضی می‌شود. ۱۵ روز طول می‌کشد که محصولات ما از رشت به کرج برسد و این موضوع در مواقعی نظیر ایام عید تشدید می‌شود. در زمینه زمان ارسال بسته تفاوتی بین پست سفارشی و پیشتاز وجود ندارد چون همه مرسولات با هم ارسال می‌شوند و فقط هزینه ارسال آن‌ها متفاوت است.»
دهبان مشکل دیگر عملکرد پست را آسیب به بسته‌های ارسالی می‌داند و می‌گوید: «بسته‌بندی‌های ما پلاستیکی و مقام هستند و دور بسته نیز پوشال قرار می‌دهیم. با این حال بسته‌بندی‌های ما تا به مشتری برسد آسیب می‌بیند و کسی هم پاسخگو نیست. در سامانه شکایات پست هر بار شکایت ثبت کردیم رسیدگی نشد و یک بار هم با من برای پیگیری شکایاتم تماس گرفته نشده است. زمانی که شکایت در سامانه شکایات پست ثبت می‌شود سامانه اعلام می‌کند که شکایت ثبت شد. پس از آن، زمانی که برای پیگیری کد رهگیری را وارد می‌کنیم تنها زمان ثبت شکایت و تاریخی که شکایت در حال بررسی توسط کارشناس بوده نمایش داده می‌شود و دیگر هیچ اتفاقی در زمینه رسیدگی به شکایت صورت نمی‌گیرد.»
تاخیر در ارسال کالا
بنیانگذار استارتاپ زعفروش در زمینه فروش آنلاین زعفران فعالیت می‌کند عمده مشکل خود با پست را مربوط به پس از یلدا می‌داند که از آن تاریخ به بعد بسته‌های که ۳ روزه برای مشتریان ارسال می‌شد نیاز به ۱۲ روز زمان برای تحویل مشتری دارند.
فاطمه درویشی با اشاره به قانونی که پست برای حمایت از فروش محصولات استراتژیک مصوب کرده است می‌گوید: «پست قانونی را مصوب کرده که برای ارسال کالاهای استراتژیک هر استان ۳۰ تا ۵۰ درصد تخفیف در هزینه ارسال اعمال شود. این قانون در قزوین اجرایی شده ولی در خراسان که محل فعالیت زعفروش است اداره پست اعلام می‌کند که با وجود تصویب قانون ما آن را اجرا نمی‌کنیم چون با ۵۰ درصد تخفیف ارسال کالا برای ما صرفه ندارد.»
درویشی همچنین تفاوت پست سفارشی و پیشتاز را صرفا محدود به هزینه ارسال مرسولات می‌داند و از نظر او تفاوتی در زمان ارسال بسته در پست سفارشی و پیشتاز وجود ندارد.
