گسترش اینترنت و افزایش اقبال به کسب و کارهای آنلاین، نیازهای مختلف را با سرعت، سهولت و کیفیت بیشتری نسبت به قبل مرتفع می‌کند.
بخش سنتی به خوبی درک کرده است که قادر به حذف رقیب آنلاین خود نخواهد بود و باید برای تضمین بقای خود تن به تغییر دهد.
این موضوع سبب اتخاذ رویکرد جدید و بازمهندسی در شرکت ملی پست ایران شده است. به طوری که مسئولین این شرکت اعلام می‌کنند: پست ایران سکوی ارائه خدمات کسب و کارهای نوپا می شود
پیدایش این بینش جدید در شرکت ملی پست ایران محدود به کلام و سخنرانی نماند و در اولین گام در ۳ اردیبهشت ۹۸ تفاهمنامه همکاری این شرکت با الوپیک برای راه اندازی سرویس الوپست به امضا رسید.
خبرنگار وبنا برای اطلاع بیشتر از طرح تحول دیجیتال شرکت ملی پست به دفتر محمدرضا قادری، عضو هیئت مدیره شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران رفت و با او در این زمینه به گفتگو نشست.
این روزها بیشتر اخباری که از شرکت ملی پست ایران به گوش می‌رسد حول محور «تحول دیجیتال» است. در مورد تحول دیجیتال شرکت ملی پست توضیح دهید. این رویکرد چه تغییراتی را در پست به وجود آورده است؟
تحول دیجیتال به معنای باز مهندسی تمام فرآیندهای شرکت ملی پست با توجه به امکانات فناوری اطلاعات است.
ما برای تحول و بازآفرینی نقش شرکت پست درجامعه، تغییراتی در رویکرد شرکت پست داشته ایم. در گذشته نقش شرکت پست در جامعه نامه‌رسانی بود ولی امروز نقش جدیدی در تمام جوامع برای شرکت پست مطرح شده و آن حرکت از سوی ارسال نامه به ارسال بسته و امانات مربوط به خریدهای اینترنتی است. د ر تجارت الکترونیک تعامل تأمین کننده و مصرف کننده به صورت مجازی صورت می‌گیرد و باید کسی باشد که به لحاظ فیزیکی کالا را بین این دو جا به جا کند. در سراسر دنیا این کار توسط شرکتهای پست انجام می‌شود. وظیفه جدید تعریف شده برای پست پر کردن فاصله فضای مجازی و فضای فیزیکی است.
برای بازتعریف نقش پست نیاز به بروزرسانی زبان و ادبیات داخلی شرکت پست و نزدیک شدن آن به فضای دیجیتال داریم که البته شرکت پست در این زمینه وضع خوبی دارد. در حال حاضر شبکه اینترانت داخلی و ۷۰ سامانه الکترونیکی داریم.
اینها ناظر بر تغییرات در بخش داخلی شرکت ملی پست در راستای طرح تحول دیجیتال است. طرح تحول دیجیتال رابطه بین شرکت ملی پست و کسب و کارهای آنلاین را به کدام سو هدایت می‌کند؟
شرکتهای پست در حال تبدیل به سکوی تجارت الکترونیک هستند، یعنی به پلتفرم تجارت الکترونیک می‌شوند.
ستاپ یا (سکوی تجارت الکترونیک پست) اسمی است که برای این پلتفرم در نظر گرفته شده است.
در معماری کسب و کارهای آنلاین ۱۰ سرویس اصلی تعریف کرده‌ایم که از آنها ۹۸ سرویس مشتق می‌شود. توسعه ۹۸ سرویس به تنهایی از هیچ شرکتی برنمی‌آید بنابراین حتما نیاز به برون‌سپاری وجود دارد.
این برون‌سپاری به دو شکل می‌تواند انجام شود: اول اینکه شرکت پست هزینه کند و پیمانکار بگیرد و برنامه بنویسد و دوم اینکه طرحها را به مشارکت بگذارد.
روش پیمانکاری سبب می‌شود تا تمرکز ما از روی رسالت اصلی خودمان برداشته شود و از طرفی ما یک شرکت بزرگ دولتی هستیم که چالاکی استارتاپها را نداریم. بنابراین تصمیم گرفتیم تمرکز خودمان را روی رسالت اصلی خود یعنی جابه‌جایی بسته و تقویت لجستیک شرکت پست قرار دهیم، امکاناتمان نظیر فضای فیزیکی، شبکه‌اینترنتی و شبکه هاستینگ را به اشتراک بگذاریم و از بخش خصوصی دعوت کنیم تا این ۹۸ سرویس را پیش ببرند.
این موضوع سبب می‌شود شرکت پست با سرعت پلتفرم تجارت الکترونیک خود را توسعه دهد و شرکتهای بخش خصوصی هم که در حال حاضر به صورت جزیره‌ای در حال فعالیت هستند ساماندهی شوند. سود دیگر این همکاری برای شرکتها و استارتاپها این است که با سهیم شدن در این سکوی تجارت الکترونیک در مشتری سایرین شریک می‌شوند.
در گذشته تلاش کردیم خودمان به تنهایی این کار را انجام دهیم ولی خیلی موفق نبودیم. خیلی پیش‌تر از فروشگاه های اینترنتی موجود، ما بازار الکترونیکی شرکت پست را داشتیم و در حال حاضر حدود ۶۰ هزار فروشنده در بازار الکترونیک پست در حال فعالیت هستند ولی هدف ما ۸۰ میلیون نفر است.
با توجه به اینکه این تحول در شرکت پست با همکاری بخش خصوصی خواهد بود، آیا امنیت شغلی کارکنان شرکت پست تحت تاثیر قرار می گیرد؟
با رویکرد جدید ترافیک مرسولات پست بالا میرود و در آینده نیاز خواهیم داشت که شغل اصلی خودمان را با جذب نیرو تقویت کنیم. از سوی دیگر برای مثال الوپست قرار است در راستای جمع‌آوری مرسولات از مبدا فعالیت کند. این خدمت در شرکت پست ارائه نمی‌شد که انجام آن توسط الوپست امنیت شغلی کارکنان را به خطر بیاندازد.
هیچ کدام از ۹۸ سرویسی که به آنها اشاره کردیم وظیفه اصلی شرکت پست نیستند ولی به فراخور نیاز تجارت الکترونیک در کشور مورد نیاز هستند و باید ارائه شوند. بنابراین ممکن است مجبور به جذب نیرو شویم و یا اگر محدودیت قانونی برای جذب نیرو وجود داشته باشد ظرفیت پست را با مشارکت بخش خصوصی تقویت کنیم.
ترافیک مرسولات تجارت الکترونیک چیزی حدود ۱۰ برابر چیزی است که امروز در شرکت پست در حال انجام است از این رو تا ۱۰ برابر افزایش نیرو برای شرکت پست متصوریم.
در اردیبهشت ماه الوپست رونمایی شد و قرار بود در آینده نزدیک آغاز به کار کند. این سرویس در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
الوپست در حال تست است و از آنجایی که اولین سرویس رویکرد پلتفرمی است حساسیت داریم که بتواند به درستی کارش را انجام دهد و رضایت مشتریان را جلب کند.
آیا بعد از همکاری با الوپیک، شرکت ملی پست با کسب‌وکارهای آنلاین دیگری هم در حال مذاکره است؟
قصد داریم برای ساماندهی این مشارکت و پرهیز از انحصار، با انتشار فراخوان این فرصت را به طور برابر در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم. الوپست را به صورت پایلوت و نمادین و برای تست این قبیل همکاری‌ها جلوتر پیش بردیم و توانستیم به توافق برسیم.
با اسنپ باکس، آچاره و اوبار مذاکره داشتیم. مذاکره با اسنپ باکس هنوز نهایی نشده و کار را با شرکت پست آغاز نکرده است. ولی آچاره و اوبار شروع به توسعه نرم افزارهای خود برای متصل شدن به شرکت ملی پست کرده‌اند. اسم سرویسی که با این کسب و کارها ارائه می‌شود هنوز مشخص نیست ولی چون سرویس متعلق به پست است باید عبارت «پست» در این اسم وجود داشته باشد.
ارتباط با این شرکتها در نمایشگاه‌ها پیش آمده است ولی با خیلی از شرکتها نتوانسته ایم ارتباط برقرار کنیم به همین دلیل برای تک تک سرویس‌ها فراخوان خواهیم داد تا این فرصت در اختیار همه قرار گیرد.
پست به لحاظ تحول دیجیتال نسبت به سایر کشورها در چه جایگاهی قرار دارد؟
با توجه به تغییر رویکردی که داشتیم می‌توان گفت از کشورهای منطقه جلوتر هستیم. ولی کشورهای پیشرو این کارها را از سال ۲۰۱۲ شروع کرده اند و خیلی از این سرویس‌ها در آن کشورها به طور بالغ در حال ارائه است. خیلی از کشورها نظیر کشورهای آفریقایی در حال مطالعه در این مورد هستند.
از بین ۱۹۰ کشور، رتبه شرکت ملی پست ایران ۴۸ است یعنی جز یک سوم اول پستهای دنیا هستیم.
چشم انداز طرح تحول دیجیتال شرکت ملی پست چیست؟
برنامه ما این است که ۹۸ سرویسی که در طرح تحول تعریف کردیم تا ۲ سال آینده پیاده سازی شوند و برای شهروندان قابل استفاده باشند. ولی این فرایندی نیست که متوقف شود چون در رویکرد پلتفرمی خط مشی ما با نیاز مشتری تعیین می‌شود و اگر در آینده مشتری نیاز جدیدی داشت لازم است که سرویس‌های جدیدی را ارائه کنیم.
در پایان پیام شما برای مخاطبان وبنا چیست؟
از شما متشکرم که وقت گذاشتید و اخبار را منعکس می‌کنید.
شرکتها بزرگ دولتی که در کشور فعالیت دارند باید علاوه بر انجام رسالتهای خود، زمینه رشد شرکتهای دیگر را هم فراهم کنند. این موضوع است که نگه داشتن شرکتها بزرگ با هزاران نیرو و امکانات زیاد را توجیه می‌کند.
شرکتهای خصوصی امکانات شرکت پست را ندارد. شرکت ملی پست ۱۴۰۰ ملک، ۱۳ هزار نیرو، ۱۷ هزار نیروی شرکتی و پیمانکار دارد. بخش خصوصی نمی‌تواند این ها را ایجاد کند ولی استفاده از آن برای خیلی از کسب و کارها لازم است. ما این وظیفه را احساس و رویکردی جدید اتخاذ کردیم و دست یاری خود را به سوی بخش خصوصی و استارتاپها دراز کرده ایم. خواهش ما این است که آنها هم این نگاه را داشته باشند و بپذیرند که امکان به وجود آمده فرصتی است که در اختیارشان قرار گرفته است و می‌توانند نهایت استفاده را از آن انجام دهند.
نتیجه این همکاری رونق اقتصادی کشور است. بنابراین از همه مجموعه ها برای توسعه این پلتفرم دعوت می‌کنیم. شرکتها به فراخوان‌ها توجه کنند حتی مقید به فراخوان‌ها نباشند و اگر پیشنهادی دارند می‌توانند به طور مستقیم با ما تماس برقرار کنند.
