وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه راهکار به‌روز بودن در تولید داخلی، ورود به بازار بین‌المللی است، گفت: اگر تولیدکنندگان داخلی حاضر شوند خدمات خود را در کلاس بین‌المللی ارائه کنند امکان ورود تولیدکنندگان داخلی صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات به بازار بین‌المللی وجود دارد.
محمدجواد آذری جهرمی در مراسم معرفی دستاوردهای بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته شبکه ملی اطلاعات با بیان اینکه در اقتصاد دیجیتال حوزه صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات یکی از محورهای اصلی، تولید داخلی است گفت: وقتی می‌گوییم سهم ارتباطات و فناوری اطلاعات از تولید ناخالص داخلی به ۶.۵ درصد رسیده منظور بخشی مرتبط با حوزه تولیدات ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
وی افزود: در ابتدای انقلاب و هم‌زمان با رشد ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور، صنعت مخابرات رشد خوبی داشت. سوئیچ سازی در ایران هم‌زمان با کشورهای پیشرفته‌ای مثل کره و چین درحال‌توسعه بود. مستندات تاریخی این مسئله را نشان می‌دهد؛ اما متأسفانه هدایت خوبی برای اینکه این چرخه به رشد خود ادامه دهد وجود نداشت.
وزیر ارتباطات ادامه داد: مدل اقتصادی برای رقابت تولیدکنندگان وجود نداشت و به‌یک‌باره چندین شرکت در این حوزه ورود کردند و آن‌ها خودشان در رقابت یکدیگر را حذف کردند. درنهایت محصول ارزان‌تر و در ارائه خدمات پس از فروش مطلوب‌تر توسط شرکت‌های خارجی باعث شد تا این تولیدکنندگان از میدان به درشوند.
آذری جهرمی با اشاره به آثار تولیدت قدیمی تولیدکنندگان قدیمی در صنعت مخابرات و با تأکید بر اینکه این آثار و شواهد حکایت از آن دارد که ما دانش فنی کافی برای تولید داخلی داریم گفت: این تولید داخلی می‌تواند اثراتی مثل کاهش قیمت تمام‌شده داشته باشد. اگر تولید داخلی بنا باشد که بیاید قیمت تمام‌شده در مقایسه با نمونه خارجی مطلوب و قابل‌رقابت نباشد مؤثر نیست و نمی‌تواند اهداف ما برای تولید داخل را محقق کند.
وی افزود: در این مسئله موضوعی وجود دارد و آن این است که قیمت تولید به تیراژ بستگی دارد. نمونه‌های خارجی معمولاً چون بازارهای بین‌المللی را از آن خود می‌کنند و تعداد زیادی تولید می‌کنند قیمت تمام‌شده تک‌محصولشان پایین‌تر از قیمت تمام‌شده قیمت محصول داخلی ما است. این چالش را ما می‌دانیم منتها در نظر بگیرد در تولید بین‌المللی و خارجی، هزینه‌هایی مثل حمل‌ونقل، گمرک و… راداریم که در تولید داخلی آن را نداریم و این باید بتواند موازنه‌ای ایجاد کند که قیمت تمام‌شده تولید داخل ارزان‌تر از نمونه خارجی باشد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بابیان اینکه دوم خدمات پس از فروش دومین مسئله در تولید داخلی است گفت: من یک مدتی در عرصه اجرا، در حوزه اپراتوری مسئولیت داشتم و حرف فعالان این حوزه را شنیده‌ام. همواره صحبت دوستان این بود که محصول در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات باید بتواند دست‌کم ۱۵ سال کار کند، ولی آیا تضمینی وجود دارد که شرکت تولیدکننده داخلی سه سال دیگر برای خدمات پس از فروش وجود داشته باشد؟ اتفاقاً نمونه‌های زیادی هم ارائه می‌کردند.
وی افزود: وقتی این مسئله را کالبدشکافی می‌کنید می‌بیند دلیلش این است که کشش بازار داخلی ما حدی دارد و هزینه‌های تحقیق و توسعه و هزینه‌های نگاهداشت بالا است و همیشه هم بازار کشش خرید ندارد. طبیعتاً یک شرکت محصولی را می‌فروشد و سودش را اتخاذ می‌کند و بعد هم بازار اشباع‌شده است و طبیعتاً تعطیل می‌کند.
آذری جهرمی با تأکید بر اینکه راهکار تداوم حضور تولیدکنندگان داخلی، اتصال شرکت‌های مختلف است گفت: تولیدکنندگان داخلی به‌جای تک‌محصولی بودن، خطوط تولید چند محصولی ایجاد کنند. به نظر من برای اینکه بتوانیم دغدغه‌های مصرف‌کننده‌های داخلی را برطرف کنیم باید این بلوغ را در صنعت تولیدی ایجاد کنیم.
وزیر ارتباطات ادامه داد: پس ما علاوه بر ظرفیت تولید بازار مصرف هم داریم اما دغدغه‌هایی وجود دارد که به نتیجه نمی‌رسد. دغدغه اول مسئله تداوم شرکت‌های تولید است که راهکار آن اتصال شرکت‌ها به یکدیگر است. راهکار دوم پویایی تکنولوژی است. تکنولوژی به‌طور دائم در حال تغییر است. تولیدکننده داخلی نمونه‌ای را تولید می‌کنند در تولید نمونه به‌روز شده می‌ماند و بعد از بازار عقب می‌مانند.
وی با تأکید بر اینکه به‌روز نگاه‌داشتن فرایند تحقیق و توسعه در شرکت‌ها مهم است گفت: دلیل این عقب‌ماندگی هم این است که عمدتاً وقتی محصولی تولید داخلی می‌شود از ظرفیت حمایتی استفاده می‌شود و واردات کالا ممنوع می‌شود، واردات ممنوع می‌شود تولیدکنندگان می‌بیند که مجموعه‌ای با فشار دولت خرید می‌کند یک‌بار هم پول تحقیق و توسعه را داد و حاضر نیست که برای این مسئله هزینه کند.
آذری جهرمی تصریح کرد: راهکار موضوع به‌روز بودن در حوزه تکنولوژی، ورود به بازار بین‌المللی است. نباید تولید داخلی ما به بازار داخلی بسنده کند. تا زمانی که طرز فکر ما این باشد نمی‌توانیم پیشرفت کنیم. وقتی که ما در عرصه بازارهای بین‌المللی حضور پیدا می‌کنیم آن‌وقت ملزم به رقابت خواهیم بود. امکان ورود به بازار بین‌المللی هم وجود دارد اگر حاضر باشیم خدمات را در کلاس بین‌المللی ارائه کنیم. پس مسئله تداوم تحقیق و توسعه و به روز رسانی می‌تواند حیات تولید داخل ما را تضمین کند.
وی با بیان اینکه چالش سوم در مسئله تولید داخل پشتیبانی است گفت: شرکت‌های خارجی همواره در خدمات پس از فروش می‌گویند حق با مشتری است، ولی خدمات پس از فروش شرکت‌های ایرانی از کیفیت لازم را برخوردار نیست. راهکار این مسئله هم ارتقای فرهنگ‌سازمانی است. یعنی باید توجه ویژه به فرهنگ خدمات پس از فروش داشته باشیم.
وزیر ارتباطات با اشاره به کیفیت نامطلوب خدمات پس از فروش برخی اپراتورهای اینترنت ثابت و همراه گفت: یکی از دلایل ماندگاری مشتریان در خدمات ارتباطی همین کیفیت خدمات پس از فروش است. این نیاز به ارتقای فرهنگ، آموزش، توجه و اعتقاد به این دارد که حق با مشتری است.
آذری جهرمی تأکید کرد: بنابراین اگر روی این سه محور بتوانیم کار خوبی بکنیم، می‌توانیم تداوم رشد اقتصادی بخش صنعتی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را پیش ببریم.
وزیر ارتباطات با اشاره به برنامه‌های حمایتی از تولید داخل گفت: برنامه ما در همکاری با سندیکا صنعت مخابرات و انجمن تولیدکنندگان ایران، پیگیری پیوست فناوری بود که ذیل برنامه اقتصاد مقاومتی به ما ابلاغ‌شده بود. ساختار این برنامه هم برای این است که برای ۱۵ سال آینده کشور، استخراج کرده‌ایم چه نیازمندی‌های در حوزه داخلی داریم و چه توانمندی‌هایی برای تولید داریم. اولویت‌های تولید را با سندیکا و تولیدکنندگان را مشخص کردیم و خواسته‌ایم دنبال حوزه‌هایی که ارزش اقتصادی ندارد نروند.
وی افزود: ما هم‌اکنون می‌توانیم در توسعه شبکه ثابت ۷۰ درصد، تجهیزات موردنیاز را در داخل کشور تولید کنیم و ما در سال های پیش رو بایستی جهشی بزرگ در شبکه ثابت داشته باشیم.
آذری جهرمی در ادامه خطاب به تولیدکنندگان گفت: اگر می‌خواهید بازار را به دست آوردید، یکدیگر را تخریب نکنید و به اصول اخلاقی پایبند باشید. رقابت منفی بین تولیدکنندگان باید کنار گذاشته شود. این رقابت مثبت و سازنده نیست و باید کنار گذاشته شود. اگر هم نکته منفی وجود دارد باید خودتان در سندیکا آن را حل کنید.
وی افزود: نمی‌شود در شرایطی که نرخ ارز به واسطه تحریم ها و فشار حداکثری نوسان دارد ما هم هزینه ارایه خدمات را افزایش دهیم و به مردم بگوییم که کاری نمی‌توانیم بکنیم. نمی‌شود که یک مودم ۲۰۰ هزار تومانی به یکباره ۲ میلیون تومان بشود.
آذری جهرمی ادامه داد: راهکار این مسئله ایجاد وفور در بازار است. در تولید داخلی امروز چشم خیلی از مردم به دست تولیدکنندگان داخلی است. اگر محصولی با قیمت ارزانتری به بازار عرضه شود برکت خودش را هم خواهد داشت. امروز به ما گزارش دادند که «صاایران» پس از درخواستی که از وزارت دفاع داشتیم برای تولید گوشی داخل، ورود خوبی داشته است و اولین پارت گوشی‌های تولیدی خود را تحویل ایرانسل داده است که به بازار عرضه کند که من تشکر می‌کنم هم از امیر حاتمی وزیر دفاع و امیر شهرام در «صاایران» و از آقای «عباسی» مدیرعامل ایرانسل هم بابت این حمایت تشکر می‌کنم.
در ادامه وزیر ارتباطات از «ستار هاشمی» معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات درخواست کرد:خط اعتبار ۵۰۰ میلیاردی که قرار شد به اپراتورها وام داده شود تا آن‌ها بتوانند گوشی‌ها تلفن همراه را به مردم اقساطی ارائه کنند را پیگیری کند تا زنجیزه تولید تا عرصه تکمیل شود.
وی افزود: زمانی این اقدامات شیرین خواهد بود که سرانجام کار دست مردم برسد. بارها درباره گوشی ایرانی صحبت کرده‌ایم و به من درباره خطوط تولید آن گزارش می‌دهند اما محصول آن‌ها باید سریع‌تر دست مردم برسد. موجودی بازار در شرایط فعلی به‌ویژه در شرایط آغاز سال تحصیلی باید حفظ شود. اگر برای تولید هم مشکلی وجود دارد منتقل کنید تا ما آن را حل کنیم.
آذری جهرمی ادامه داد: در سند شبکه ملی اطلاعات هم با سه دیدگاه مسئله تولید داخل موردتوجه قرار گرفته است. یک دیدگاه هدف اقتصادی است که باید ده درصد سهم تولید ناخالص کشور را به حوزه اقتصاد دیجیتال اختصاص دهیم. شما به‌عنوان تولیدکنندگان محصولات در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، یک ستون تولید داخلی هستید.
وی تصریح کرد: یک دیدگاه دیگر سند شبکه ملی اطلاعات از منظر استقلال است. ما به هرحال تحت تحریم‌های ظالمانه‌ای قرار گرفته‌ایم و برخی از تولیدکنندگان خارجی بعد از فشارهای یکجانبه آمریکا بازار ایران را ترک کردند. ولی چون از قبل نسبت به این حوزه برنامه‌ریزی‌شده بود دچار مشکل نشدیم.
وزیر ارتباطات با تأکید بر اینکه دیدگاه سوم در حوزه شبکه ملی اطلاعات امنیت است گفت: ما می‌بینم که هر روز جنگ تکنولوژی وجود و سیاستمداران درباره تکنولوژی و سوءاستفاده‌هایی که در این زمینه می‌شود هر روز صحبت می‌کنند. بنابراین در حوزه امنیت بخشی در فضای تبادل کشور هم سند شبکه ملی تکلیف قرار داده است.
آذری جهرمی افزود: بنابراین ما موضوع تولید داخل را هم از بعد اقتصاد مقاومتی، هم از بعد اسناد بالادستی و سند کلان شبکه ملی اطلاعات و هم از دید اقتصادی مردم مورد توجه قرار داده ایم.
وزیر ارتباطات در ادامه از صداوسیما خواست گزارش دستاوردهای حوزه ارتباطات و تولیدات داخلی را ارایه دهند تا مردم خوشحال شوند.
آذری جهرمی در ادامه دو خبر مهم را بیان کرد و گفت: من قبلاً از کیفیت پایین ارتباطات همراه اول در البرز و تهران گلایه کرده بودم، امروز با توجه به برطرف شدن مشکل از عوامل تشکر می‌کنم. دیشب مشکل شبکه تهران و البرز برطرف شد و شبکه همراه اول به کیفیت قبل بازگشت و به من قول دادند که اتفاقات بهتری در شبکه رخ خواهد داد تا عرضه خدمات به مردم مطلوب‌تر شود.
وی در ادامه بیان خبر دوم گفت: آقای دکتر حسین صمیمی، رییس پژوهشگاه فضایی دیروز گزارش داد کار آزمایش‌های نهایی برای تحویل ماهواره «پارس۱» که پیشرفته‌ترین ماهواره تولید داخل است به سرانجام رسیده است و این ماهواره هفته آینده برای طی مراحل بعدی تحویل سازمان فضایی خواهد شد. می‌خواهم همه تمرکزشان را بگذارند برای تکمیل ماهواره «ناهید ۲» که آن‌هم ماهواره مخابراتی مهمی است و امیدوارم همین مسیر پیشرفت در عرصه فناوری اطلاعات با جدیت ادامه پیدا می‌کند تا به سرانجام نهایی برسد.
در پایان این مراسم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از نمایشگاه دستاوردهای بومی‌سازی تجهیزات پیشرفته شبکه ملی اطلاعات با حضور ۴۴ شرکت در زمینهٔ تولیدIP-PHONE ، مودم، دسترسی نوری، انتقال نوری، کابل شبکه، SD WAN ، ذخیره‌سازی دیتا، آنتن‌ها، مایکروویو، زیرساخت ابری و … بازدید کرد.
