شیوع ویروس کرونا در ایران در حالی وارد ماه سوم می‌شود که هیچ چشم‌انداز روشنی از آینده بدون کرونا وجود ندارد. متخصصان می‌گویند این ویروس هنوز ناشناخته است و معلوم نیست که حتی افزایش دما روی آن موثر باشد. درحالی که برخی از ریشه‌کن کردن کرونا صحبت به میان می‌آورند دیگران از لزوم همزیستی با این ویروس صحبت می‌کنند.
اما، اما و اگرها حال اقتصاد آسیب دیده از کرونا را بهبود نمی‌بخشد. در نظرسنجی سازمان فناوری اطلاعات ایران از حدود ۱۰۰ شرکت نوپا ۵۸ شرکت گفته‌اند اگر این شرایط تا ۳ ماه آینده تداوم پیدا کند تعطیل خواهند شد.
در طول دو ماه گذشته وبنا وضعیت کسب‌وکارهای آنلاین حوزه‌های گوناگون را تحت شرایط شیوع کرونا در قالب گفتگوها و گزارش‌های گوناگون بررسی کرده است. نتایج این بررسی‌ها حاکی از برخورد تبعیض‌آمیز کرونا با کسب‌وکارهای آنلاین است. مارکت‌های آنلاین، پلتفرم‌های آموزش آنلاین، وب‌سایت‌های نمایش آنلاین ویدئو، پلتفرم‌های دانلود آنلاین کتاب، استارتاپ‌های حوزه سلامتی و پلتفرم‌های برگزاری آنلاین جلسه و سمینار در حالی رشد چشمگیر را گزارش کرده‌اند که کاهش ترافیک و فروش تنها گزارش کسب‌وکارهای آنلاین دیگر بوده است.
در این گزارش اما وضعیت پلتفرم‌های آنلاین درج آگهی و خرید و فروش مسکن را در گفتگو با مدیرعامل استارتاپ «کیلید» و مدیر مارکتینگ استارتاپ «ملک‌رادار» بررسی می‌کنیم.
براساس داده‌های استارتاپ کیلید آگهی‌های مسکن در ماه اسفند ۹۸، ۳۰ درصد کاهش داشته است. همچنین براساس آمار هفتگی کیلید، تعداد آگهی‌های مسکن درج شده در کیلید در هفته آخر اسفند ۹۸ با ۸۰ درصد کاهش مواجه بوده است.
در نموداری که کیلید از تغییرات تعداد آگهی‌ها و معاملات مسکن تهران به وبنا ارائه کرده است بهتر می‌توان اوضاع بازار مسکن چه در بخش آنلاین و چه در بخش آفلاین را در شرایط شیوع کرونا مشاهده کرد؛
ملک‌رادار، موتور جستجوی املاک ایران نیز از کاهش ۱۰ تا ۲۰ درصدی میزان آگهی‌های مسکن در هر هفته از اسفند ۹۸ خبر می‌دهد. البته به عقیده مدیر مارکتینگ ملک‌رادار، تقاضای مسکن به طور عمومی در ماه پایانی سال کاهش پیدا می‌کند و نمی‌توان فهمید که چه میزان از این کاهش آگهی و تقاضای مسکن مربوط به کرونا و چه میزان مربوط به رفتار طبیعی شهروندان در پایان سال است.
از آگهی‌های آنلاین مسکن که بگذریم، مراجع رسمی براساس داده معاملات دارای کد رهگیری، تعداد معاملات مسکن انجام شده در تهران در اسفند ۹۸ را چیزی حدود ۱۰۰۰۰ معامله اعلام می‌کنند. این درحالی است که این عدد در بهمن ۹۸ برابر با ۱۳۵۵۰ معامله بوده است. اختلاف تعداد معاملات صورت گرفته در تهران و تعداد آگهی‌های آنلاین مسکن نشان از آن دارد که استارتاپ‌های فعال در حوزه مسکن نیز به وضوح در آن دسته از کسب‌وکارهای آنلاین جای می‌گیرند که از شیوع کرونا تنها کاهش فروش و درآمد نصیبشان شده است.
مدیر عامل کیلید: تداوم کرونا کارایی سامانه‌های آنلاین خرید و فروش مسکن را بیشتر می‌کند
به گفته مدیرعامل کیلید، بازار مسکن به دلیل عدم علاقه مالک برای بازدید مشتریان از ملک و همچنین ترس مشتریان از بازدید املاک به دلیل شیوع کرونا، قفل شده است.
البته مدیر عامل کیلید قفل شدن بازار را به معنی از بین رفتن تقاضای ملک نمی‌داند بلکه به باور او تقاضا صرفا جابه‌جا شده است. او در این رابطه توضیح می‌دهد: «برای نمونه فردی که در فروردین تقاضای ملک داشت تقاضای خود را تا خرداد به تعویق خواهد انداخت. براین اساس پیش‌بینی‌ها از افزایش معاملات و آگهی‌های مسکن پس از خرداد دلالت دارند. البته با توجه به اینکه در بازار مسکن بخشی از تقاضا به سرمایه‌گذاری و بخشی دیگر به مصرف اختصاص دارد و همچنین با در نظر گرفتن آینده نامشخص نقدینگی و به طور کل اقتصاد کلان ایران، هنوز معلوم نیست که چه اتفاقی برای تقاضای سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در بخش مسکن خواهد افتاد.»
علیرضا ذوالفقاری با بیان اینکه مشاوران املاک در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹ درآمدی نداشته‌اند، می‌گوید: «به دلیل رکود ایجاد شده و از بین رفتن درآمد مشاوران املاک، هزینه‌ای را که مشاوران املاک برای استفاده از خدمات کیلید پرداخت کرده بودند را به ماه‌های بعد اختصاص خواهیم داد. همچنین تخفیف‌هایی را برای مشاوران املاک در نظر خواهیم گرفت. زمانی که معامله مسکن پایین بیاید و مشاوران املاک درآمد مناسبی نداشته باشند، علاقه‌ای برای تبلیغات در پلتفرم‌های آنلاین نخواهند داشت. بنابراین ما نیز از ضرر مشاوران املاک متضرر می‌شویم و تأثیر می‌پذیریم.»
کیلید برای رونق بازار مسکن در شرایط اپیدمی کرونا آماده می‌شود
به عقیده مدیرعامل کیلید، کرونا تأثیرات بلند مدتی بر اقتصاد و از جمله بازار مسکن خواهد داشت و شاید در تابستان ۱۴۰۰ بتوان به شرایط عادی قبل از کرونا بازگشت.
علیرضا ذوالفقاری با اشاره به کنفرانس آنلاینی که به همراه مارکت‌پلیس‌های کشورهای گوناگون پیرامون تأثیرات شیوع کرونا حضور پیدا کرده، می‌گوید: «از جمله مطالبی که در این کنفرانس مطرح شد، لزوم به‌کارگیری تکنولوژی و کسب‌وکارهای آنلاین برای عبور از شرایط شیوع کرونا بود. با رونق بازار مسکن در شرایط اپیدمی، پلتفرم‌های آنلاین یکی از بهترین ابزارها برای جستجوی ملک خواهند بود. براین اساس پیش‌بینی می‌کنم که رشد خوبی داشته باشیم.»
بر همین اساس علیرضا ذوالفقاری از ۲ برنامه مهم کیلید در سال آینده خبر می‌دهد: «در حال حاضر در حال سرمایه‌گذاری بزرگی در حوزه تور مجازی هستیم و امیدواریم در چند ماه آینده تور مجازی را در برای مقیاسی بالا راه‌اندازی کنیم. تور مجازی کمک خواهد کرد تا افراد بدون نیاز به مشاورین املاک از املاک بازدید کنند. سرویس «خانه رویای من» یا find me a home برنامه دیگر کیلید در سال جدید است. این سرویس کاربران را از جستجو در بین آگهی‌ها بی‌نیاز می‌کند. کافیست کاربران برای پیدا کردن ملک تعیین کنند ملک مورد نظرش چه خصوصیاتی دارد. کیلید این درخواست را با یک الگوریتم خاص برای مشاوران املاک ارسال می‌کند تا پیدا کردن ملک توسط مشاورین املاک صورت گیرد. این سرویس امکان ارتباط مشتری با مشاور املاک را برای ارسال عکس، اطلاعات و انجام تور مجازی برقرار می‌کند و در صورت نیاز کاربران می‌توانند با رعایت مسائل بهداشتی از ملک مورد نظر به طور حضوری بازدید کنند.»
ملک‌رادار: در پی شیوع کرونا مالکان بیشتر ازمشاوران املاک آگهی درج کردند
به گفته مدیر‌مارکتینگ ملک‌رادار، به طور کلی آگهی‌ها مسکن در پی شیوع کرونا کاهش داشته است.
مدیر مارکتینگ ملک‌رادار، در رابطه با تغییرات ایجاد شده در تعداد آگهی‌های مسکن در پی شیوع کرونا می‌گوید: «در اسفند ۹۸ در حالی تعداد آگهی‌های ثبت شده توسط مشاوران املاک کاهش داشته که تعداد آگهی‌های مسکن ثبت شده توسط مالکان در ملک‌رادار با افزایش رو به رو بوده است. در دو هفته اول فروردین هر سال به دلیل تعطیلات نوروز آگهی‌های مسکن کاهش پیدا می‌کند و امسال به دلیل وجود کرونا کاهش میزان آگهی‌ها در ایام نوروز پررنگ‌تر بود.»
سبحان خوش‌سیرت ادامه می‌دهد: «هر سال با اتمام تعطیلات نوروز، یعنی از ۱۵ فروردین به بعد تعداد آگهی‌های آنلاین مسکن ۲ تا ۳ برابر افزایش پیدا می‌کند اما امسال در تاریخ ۱۶ تا ۲۰ فروردین این رشد در تعداد آگهی‌ها مشاهده نشد. نکته جالب دیگر پس از تعطیلات این است که تعداد آگهی‌های ثبت شده توسط مشاوران املاک ۸۰ درصد کاهش داشته است. به طور کلی ۱۰ تا ۱۵ درصد آگهی‌های مسکن توسط مالکان ثبت می‌شود و باقی آگهی‌ها را مشاوران املاک ثبت می‌کنند. نیاز متقاضیان مصرفی مسکن یعنی افرادی مانند مستاجرها که نیاز به ملک دارند، باعث رشد ۲ برابری آگهی‌های ثبت شده توسط مشاوران املاک از شنبه ۲۳ فرودین ۹۹ شده است. همچنین در این مدت با افزایش ۲۰ درصدی آگهی‌های ثبت شده توسط مالکان مواجه هستیم.»
مدیر مارکتینگ ملک‌رادار از افزایش قیمت مسکن به عنوان تغییر دیگری در حوزه مسکن در دوران شیوع کرونا خبر می‌دهد و می‌گوید: «در اسفند ۹۸ باوجود رکود بازار مسکن و کاهش معاملات، شاهد افزایش قیمت مسکن بودیم. افزایش قیمت مسکن در اسفند ۹۸ نه تنها در آگهی‌های مسکن دیده شد بلکه در آمار منتشر شده از سوی وزارت مسکن و بانک مرکزی نیز این افزایش قیمت در معاملات مسکن تائید شده است. در فرودین ۹۹ نیز افزایش جزئی قیمت مسکن را شاهد هستیم. با توجه به اینکه بازار مسکن در شرایط رکود به سر می‌برد این افزایش قیمت احتمالا به دلیل افزایش قیمت دلار و سکه و به طور کل بازارهای موازی تأثیرگذار بر بازار مسکن اتفاق افتاده است.»
او در رابطه با اقدامات ملک‌رادار برای کمک به پیشگیری از ابتلای متقاضیان مسکن به کرونا، می‌گوید: «برای کمک به افراد برای ماندن در خانه و انجام کارهای خود از منزل، سرویس مشتری‌یاب ملک‌رادار را برای مشاورین املاک رایگان کردیم. سرویس مشتری‌یاب عملکردی دوسویه دارد. افرادی که دنبال مسکن هستند اطلاعات مورد نظر خود را به طور رایگان در مشتری‌یاب ثبت می‌کنند. مشاوران املاک در سوی دیگر سرویس مشتری‌یاب قرار دارند و ملک مورد نظر مشتریان را پیدا می‌کنند. این سرویس از جمله سرویس‌های گران‌قیمت ملک‌رادار بود که از ابتدای اسفند تصمیم گرفتیم تا پایان سال این سرویس رایگان ارائه شود ولی با توجه به ادامه رکود بازار مسکن ارائه رایگان آن به مشاروان املاک را تا پایان فروردین ادامه خواهیم داد. خدمت دیگر ملک‌رادار تهیه دستورالعمل بهداشتی برای بازدید ملک بود. با کمک میکروبیولوژیست‌ها و پروتکل‌های معتبر جهانی، دستورالعملی را برای بازدید ایمن از املاک تدوین کردیم تا افرادی که مجبور به پیدا کردن مسکن در شرایط شیوع کرونا هستند بتوانند با کمترین میزان خطر از املاک مختلف بازدید کنند.»
خوش‌سیرت در پایان تقویت سرویس‌های کنونی را برنامه اصلی ملک‌رادار در سال جاری برای کمک بیشتر به افرادی که دنبال مسکن هستند و همچنین مشاوران املاک اعلام کرد.
