در چند سال اخیر گسترش تکنولوژی، استفاده فراگیر از اینترنت و به‌تبع آن پیاده‌سازی ایده‌های استارتاپی در کشور و همچنین توجه به فضای سرمایه‌گذاری در این حوزه و حمایت از کارآفرینان ایرانی، باعث شده است بیش از پیش شاهد شکل‌گیری و گسترش استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا در کشور باشیم. با این حال آنچه در این بین برای رشد و بقای یک استارتاپ ضروری به نظر می‌رسد، حضور شرکای استراتژیک است.
صاحبان ایده در اکثر مواقع با سرمایه شخصی و یا مشارکت با شرکت‌های شتاب‌دهنده، فعالیت خود را آغاز کرده و به مرحله محصول می‌رسند. از این پس، بقای استارتاپ و رشد آن نیازمند جذب سرمایه خواهد بود. این نیاز در فضایی مطرح می‌شود که محدودیت در منابع سرمایه‌گذاری، عدم شناخت و دسترسی به منابع و نداشتن زبان مشترک با سرمایه‌گذاران، فرایند تأمین مالی را با چالش مواجه خواهد کرد. رفع این چالش با حضور یک مشاور تأمین مالی خبره در کنار استارتاپ برطرف شده و امکان موفقیت جذب سرمایه را بیشتر خواهد کرد. با این حال، قدم اول موفقیت به یک انتخاب مناسب، بستگی دارد.
اولین موضوعی که یک استارتاپ در انتخاب مشاور باید در نظر بگیرد، قابلیت و توانایی مشاور در شناخت آن است. از آنجایی که مشاور در فرایند جذب سرمایه، نماینده استارتاپ خواهد بود، باید از دانش و آگاهی نسبتاً بالایی از حوزه کسب و کار برخوردار باشد و بتواند مستندات جامعی جهت معرفی استارتاپ ارائه دهد. برخورداری از تیم حرفه‌ای و سابقه جذب سرمایه موفق در زمینه فعالیت مشابه، از جمله مواردی است که باید در اولویت‌بندی انتخاب مشاوران لحاظ شود.
حرفه‌ای‌گری و اخلاق‌مداری مشاور، مسئله دومی است که در انتخاب، مؤثر خواهد بود. اهمیت عدم افشای اطلاعات، موضوعی است که در بعضی مواقع، مانع ایجاد شفافیت در فضای بین صاحبان استارتاپ و سرمایه‌گذاران می‌شود. تعهد مشاور به محرمانگی اطلاعات و اطمینان استارتاپ به این تعهد، باعث می‌شود مشاور با آگاهی کامل‌تری با سرمایه‌گذاران مذاکره داشته و احتمال موفقیت جذب سرمایه را بیشتر کند. از طرفی نتیجه حرفه‌ای عمل کردن در کنار توانایی تحلیل فضای کسب و کار و تسلط بر آن، فیلتر سرمایه‌گذارانی است که از موقعیت استراتژیک برخوردار بوده و علاوه بر تأمین نیاز جاری استارتاپ، می‌توانند در بلندمدت نیز پتانسیل رشد بالایی را برای آن ایجاد کنند.
مسئله بعدی شبکه ارتباطات و فهرست سرمایه‌گذاران مشاور است. همانطور که پیش‌تر بیان شد مشاور باید در کنار درک درست و کامل از فضای کسب و کار استارتاپ، ارتباط قابل ملاحظه‌ای با سرمایه‌گذاران خطرپذیر در آن حوزه داشته باشد. این موضوع باعث تسریع فرایند تأمین مالی و اطمینان از حضور سرمایه‌گذاران آگاه به حوزه کسب و کار خواهد شد. خودشناسی مشاور، مورد دیگری است که می‌تواند اولویت انتخاب را تغییر دهد. به‌طور معمول، استارتاپ‌ها در ابتدا در کنار نام مشاوری معرفی و شناخته می‌شوند که فرایند جذب سرمایه با همکاری آن به پایان رسیده است. از این رو، شهرت و نیکنامی مشاور و سابقه موفق آن در زمینه تأمین مالی، امکان معرفی گسترده استارتاپ را فراهم خواهد کرد.
به‌طور کلی پیچیده بودن فرایند تأمین مالی و وجود موانع و چالش‌ها، حضور مشاور جهت جذب سرمایه موردنیاز گسترش کسب و کار را ضروری می‌کند. از طرفی، انتخاب مشاور تأمین مالی را باید با دید انتخاب یک شریک بالقوه در نظر گرفت؛ چراکه مشاور در این فرایند نماینده استارتاپ خواهد بود. از این‌رو، فراهم کردن فهرستی از انتظارات، ویژگی‌ها و محدودیت‌ها برای انتخاب مشاور، در نظر گرفتن سابقه فعالیت، صرف زمان برای مذاکره با مشاوران و اطمینان از این موضوع که مشاور به‌عنوان یک شریک بالقوه از حرفه‌ای‌گری برخوردار است، معیارهایی هستند که می‌توانند با انتخاب مشاور مناسب، جذب سرمایه و به‌تبع آن رشد و بقای استارتاپ را با موفقیت بیشتری مواجه کنند.
* فاطمه سرکاری
کارشناس ارشد تحلیل سرمایه‌گذاری گروه مالی فیروزه
mamoon, mofid va kamel bood