با توجه به نیاز استارت‌آپ‌ها به جذب سرمایه، حضور آنها در بازار‌سرمایه اتفاق مثبتی بوده که به تامین‌مالی و توسعه این صنعت کمک خواهد کرد.
ظاهرا امسال شاهد ورود چند استارت‌آپ بزرگ به بازار‌سرمایه خواهیم بود. به گفته مدیرعامل فرابورس «استارت‌آپ‌ها برای اینکه وارد بورس شوند باید صورت‌های مالی حسابداری شده داشته باشند؛ بورس بر این موضوع تاکید بسیاری داشته و این امر قابل گذشت نیست. برای عضویت در فرابورس لازم نیست که حتما ۳ سال سودآور باشند بلکه یک سال بعد از آغاز فعالیت می‌توانند وارد فرابورس شوند و نام شرکتشان روی تابلو قرار گیرد اما بورس روی صورت‌های مالی حسابداری شده تاکید فراوان دارد.»
به گزارش وبنا، بورس‌نیوز جهت بررسی بیشتر این موضوع و رفع چالش‌های احتمالی ورود استارت‌آپ‌ها به فرابورس، گفت‌وگویی با شایان شلیله، دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی انجام داده است:
سوال: مهمترین ابهام اهالی بازار‌سرمایه در مورد ارزش‌گذاری شرکت‌های استارت‌آپی است، ارزش‌گذاری قابل اتکا خواهد بود؟
شلیله: مهمترین تفاوت ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های سنتی، تفاوت در جنس دارایی‌های آنها است. دارایی‌های استارت‌آپ‌ها از نوع دارایی نامشهود بوده و ارزش‌گذاری بر اساس مدل‌هایی که ارزش بازار آینده آنها را پیش‌بینی می‌کند، انجام می‌شود.
این مدل‌ها در دنیا تعریف شده؛ اما در ایران هنوز مدل‌های ارزش‌گذاری دارایی‌ها چندان شناخته نشده و به لحاظ قانونی و فرهنگی با چالش‌هایی در این زمینه مواجه هستیم.
سوال: ارزش استارت‌آپ‌ها پایدار است؟ یعنی اگر فرآیند ارزش گذاری استارت آپی در زمان ورود به فرابورس انجام شد، یک‌سال بعد ارزش دارایی‌های استارت آپ چقدر با ارزش زمان ورود به بازار متفاوت خواهد بود؟
شلیله: ریسک‌پذیری استارت‌آپ‌ها از سایر صنایع، بالاتر بوده و سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها، جزو سرمایه‌گذاری‌های پر خطر است بنابراین احتمال رشد و جهش ناگهانی و حتی احتمال شکست استارت‌آپ وجود دارد.
سوال: به نظر شما با ورود استارت آپ ها به بازار سرمایه، می توان انتظار ورود سرمایه گذاران جدید هم به این بازار داشت؟
شلیله: بله، قطعا می توان منتظر جذب سرمایه گذاران جدید در بازار سرمایه بود.
در نظر داشته باشید که در بورس آمریکا، برای عرضه استارت آپ ها بازار جدیدی بنام بازار نزدک راه اندازی شد و سهام شرکت های تکنولوژی محور در آن بازار معامله می شود. در ایران هم بازار فرابورس با هدف پذیرش شرکت های جدید شکل گرفته که البته تا کنون در زمینه پذیرش کسب و کارهای نوپا، کند عمل شده است.
سوال: شرط پذیرش استارت آپ ها در فرابورس، انتشار گزارش های شفاف عملکرد شرکت ها است. تهیه و انتشار صورت های مالی توسط استارت آپ ها امکانپذیر است؟ این شفافیت، رقابت را برای استارت آپ ها سخت تر نخواهد کرد؟
شلیله: درخواست انتشار صورت های مالی و گزارش های مربوط به عملکرد ماهانه و فصلی و شفاف سازی رویدادهای مهم توسط استارت آپ ها همچون سایر صنایع بازار سرمایه، کاملا منطقی است. این نگرش که انتشار گزارش عملکرد استارت آپ ها، رقابت را سخت تر خواهد کرد؛ چندان منطقی نیست. در همه جای دنیا هم معمولا شرکت های خصوصی تمایلی به انتشار گزارش عملکرد و وضعیت مالی خود ندارند؛ اما جهت ورود به بازار سرمایه، اطلاعات افشا می شود. افشای اطلاعات مالی، فعالیت استارت آپ ها را به مخاطره نخواهد افکند.
البته باید در نظر داشت که استارت آپ ها معمولا در ۳ تا ۵ سال ابتدای فعالیت خود (و حتی گاه تا ۷ سال)، سودآور نیستند و احتمالا گزارشات مثبتی ارائه نخواهند کرد. مثلا شرکت آمازون با وجود سال ها فعالیت و حضور در بورس آمریکا، هنوز به سودآوری نرسیده است.
سوال: چشم انداز آینده استارت آپ ها را چطور ارزیابی می کنید؟ ورود به بازار سرمایه به رشد و توسعه صنایع نوپا کمک خواهد کرد؟
شلیله: در چند سال اخیر، صنایع و شرکت های سنتی مقاومت بسیاری در مورد فعالیت کسب و کارهای دیجیتال نشان داده اند. اما رشد کسب و کارهای دیجیتال کاملا بستگی به رفتار مردم دارد و مقاومت صنایع سنتی، در رشد یا عدم رشد استارت آپ ها اثرگذار نیست. با توجه به تمایل مردم به استفاده از روش های دیجیتال برای انجام امور روزمره، کسب و کارهای سنتی چاره ای جز پذیرش همکاری و مشارکت با استارت آپ ها نخواهند داشت.
روند رو به رشدی برای کسب و کارهای دیجیتال متصور هستم. با توجه به نیاز استارت آپ ها به جذب سرمایه، حضور استارت آپ ها در بازار سرمایه هم اتفاق مثبتی است که به تامین مالی و توسعه این صنعت کمک خواهد کرد؛ مشروط بر آنکه نگاه درستی به این حوزه داشته باشیم.
