بررسیهای ملکرادار، موتور جستوجوی املاک ایران، از بازار مسکن و تحلیل آماری دادههای سال گذشته نشان میدهد ممنوعیت درج قیمت در آگهیهای ملکی، تأثیری در عدم افزایش قیمت فروش و اجاره املاک تهران ندارد. ملکرادار به صورت منظم وضعیت بازار مسکن و آگهیهای این صنعت را بررسی کرده و گزارشهای فصلی نیز در این رابطه منتشر میکند.
در روزهای اخیر، سایتهای انتشار آگهی، قیمتهای خرید، اجاره و رهن املاک را از آگهیها حذف کرده و قیمت را درج نکرده یا بهجای آن از واژه «توافقی» استفاده کردهاند. این اتفاق پس از شکایت وزارت صمت و به دستور مراجع قضایی برای کنترل قیمت مسکن انجام شده و سال گذشته نیز از هفته آخر اردیبهشت ماه تا هفته دوم مرداد انجام شد؛ اما بررسیهای آماری نشان میدهد قیمت مسکن در تهران با وجود چنین ممنوعیتی، کاهش نیافته است.
سال گذشته در همین روزها، دادستانی دستور داد قیمت خرید و اجاره از آگهیهای ملکی در سایتهای دیوار و شیپور حذف شوند. این حذف قیمت که از ۲۴ اردیبهشت ماه اعمال شد، تعداد آگهیهای قیمتدار را به شدت کاهش داد به گونهای که روز ۲۳ اردیبهشت در مجموع نزدیک ۲۵ هزار آگهی با ذکر قیمت از سوی مالکان و مشاوران املاک در سایتهای مختلف، ثبت شده و با آغاز ممنوعیت درج قیمت در آگهیها، این تعداد با کمتر از ۳۵۰۰ مورد کاهش یافته است.
افت تعداد آگهیهای قیمتدار تا روز ۱۲ مرداد همان سال ادامه داشته و پس از آن با آزاد شدن امکان درج قیمت در آگهیها، مجدداً شاهد افزایش آنها بودهایم، هرچند تعداد آگهیهای ملکی دیگر به سطح اردیبهشت ماه نرسید و با ورود مسکن به فاز رکود و پایان تابستان، تعداد آگهیها نیز به صورت کلی کاهش یافت.
نمودار ۱: متوسط فروش قیمت هر متر مربع ملک در تهران در آگهیهای ملکی از فروردین تا آذر ۹۸
ممنوعیت درج قیمت در آگهیهای ملکی به هدف جلوگیری از افزایش قیمت فروش و اجاره مسکن انجام شده بود. این در حالی است که اعداد ثبت شده در آگهیهای پیش و پس از این دوران نشان میدهد ممنوعیت درج قیمت، تأثیری در افزایش قیمت فروش و اجاره املاک در تهران نداشته است. نمودار شماره ۱ متوسط قیمت هر مترمربع آگهی املاک به فروش گذاشته شده در تهران را نشان میدهد. همانگونه که دیده میشود از ابتدای سال ۹۸ تا پایان شهریور، کاهش قیمتی در آگهیها رخ نداده است و تنها با ممنوعیت درج قیمت در آگهیها، شاهد مخدوش شدن نمودار قیمتها هستیم. از آنجا که سال گذشته ممنوعیت درج قیمت تنها برای سایتهای شیپور و دیوار اعمال شد و سایتهای دیگر میتوانستند قیمت را در آگهیها ثبت کنند، نمودار قیمتها، هیچگاه صفر نشد.
در همین حال آمارها بانک مرکزی از معاملات مسکن انجام شده در تهران نشان میدهد اتفاقا در همان دوران ممنوعیت درج قیمت در آگهیها، شاهد افزایش شدید قیمت هر متر مربع ملک در تهران بودهایم. به گونهای که قیمت هر متر مربع ملک در تهران در اواسط تابستان تا بیش از ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بالا رفته و در شهریور ماه دوباره به سطح قیمتی اردیبهشت بازگشته است. از آنجا که قیمت معاملات مسکن با تاخیر زمانی از قیمتهای درج شده در آگهیها تاثیر میگیرد، در ماههای بعد از آبان، شاهد افزایش قیمتها در معاملات هستیم. همچنین روند انجام معاملات در این دوران، به صورت مستمر کاهش داشته که میتواند ناشی از ورود بازار مسکن به رکود باشد.
نمودار ۲: متوسط قیمت هر متر مربع ملک در تهران و تعداد معاملات براساس آمارهای بانک مرکزی از فروردین تا بهمن ۹۸
این روند در آگهیهای اجاره مسکن در تهران نیز دیده میشود. همانگونه که نمودار شماره ۳ نشان میدهد، متوسط قیمت آگهیهای ملکی برای اجاره به ازای متر مربع در تهران حد فاصل فروردین تا آذر ۹۸ روندی صعودی داشته است. این روند گرچه برای مدتی نزولی شده؛ اما از شهریور ماه دوباره روند صعودی در پیش گرفته است. به گونهای که میتوان گفت ممنوعیت درج قیمت در آگهیها، تاثیری بر افزایش یا کاهش قیمتها ندارد.
نمودار ۳: متوسط قیمت اجاره هر متر مربع در تهران در آگهیهای از فروردین تا آذر ۹۸
اکنون و در حالی که اعلام شده است قیمت اجاره مسکن در تهران ۳۰ درصد افزایش یافته است، سایتهای مختلف از انتشار قیمت آگهیهای ملکی منع شدهاند، هرچند به نظر نمیرسد این ممنوعیت، تأثیری در افزایش قیمتها داشته باشد و با آغاز فصل تابستان و اوجگیری نقلوانتقالات، تنها شفافیت در بازار از بین میرود