رابط کاربری چیست؟

تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳

 بررسی ما رابط کاربری در طراحی وب و اندکی طراحی نرم‌افزارهای تلفن همراه است. تعریف راحت و کوتاه رابط کاربری را می‌توان «رابطه میان کامپیوتر و انسان» دانست. که دو دسته اصلی و مهم آن: Interaction-desig و Visual-design هستند. تعریف رابط کاربری از نگاه ویکی‌پدیا:

واسط کاربر(به انگلیسی: User Interface و به اختصار: UI) یک میانجی بین انسان و ماشین (دستگاه) است که امکان استفاده از ماشین را برای انسان فراهم می‌کند. واسط کاربر، بخش دیدنی و قابل لمس یک ابزار است که کاربر مستقیماً با آن سر و کار دارد. این اصطلاح را میانای کاربر، میانجی کاربر و رابط کاربرهم ترجمه کرده‌اند.

معنی رابط کاربری بر خلاف تصور رایج در بین عموم یعنی تمرکز بر آن چیزهایی که کاربر به آن نیاز دارد و بتواند نیازهای  خود را به سادگی و قابل فهم که با چندین شی (Element) برطرف کند. معنی و مفهوم درست و کامل رابط کاربری زیبایی و رنگ آمیزی یک محصول نیست، بلکه سادگی و قابل فهم بودن محصول برای عموم کاربران معنی و مفهوم یک رابط کاربری خوب را نشان می‌دهد. زیبایی و رنگ آمیزی منحصر بفرد محصول یکی از ویژگی‌های مهم برای یک رابط کاربری خوب است.


رابطه UI و UX

برخلاف تصور عموم که UI و UX را یک دسته به حساب می‌آورند، رابط کاربری UI  زیر مجموعه UX است. کاربر برای رفع نیاز خود از یک اپلیکیشن استفاده می‌کند لذا ظاهر آن باید به صورتی طراحی شده باشد که کاربر سطح پایین هم به سادگی با آن تعامل برقرار کند و بتواند از آن استفاده کند و نیاز خود را برطرف نماید. جدول زیر اشتباه مصطلح بین طراحان را نشان می‌دهد که UX را UI می‌دانند. به گفته UX is not UI جدول را چاپ کنید و همیشه در جلو چشمانتان قرار دهید!

 مبانی طراحی رابط کاربری

یک رابط کاربری خوب راز بزرگ و پیچیده ای ندارد! بلکه تنها باید روی رابط کاربری برای یک بار مهندسی انجام شود. منبع(۱۰ user Interface Design Fundamentals)

۱- کاربرتان را بشناسید

اهداف کاربر، اهداف شماست. باید یاد بگیرید و بدانید که کاربرتان چه خصوصیاتی دارد و مهارت و تجربیات آن چیست و به چه چیزهایی نیاز دارد. باید بفهمید که چطور می توانید کاربرتان مجاب کنید تا شما مشاهده کند و از محصول شما استفاده کند. تمام تمرکز خود را باید روی کاربرتان بگذارید که چگونه طراحی کنید تا برای او مفید باشد.

۲- به نمونه های مشابه توجه کنید!

اکثر کاربران سرویس های مشهور را می شناسند و به احتمال زیاد از آن ها استفاده می کنند و تجربه کار با اجزای آن سرویس را دارند لذا خیلی از اشیا و اجزا را می شناسند و می دانند چه عکس العملی را نشان می دهند لذا می توانید از نمونه های مشابه استفاده کنید. (فعل استفاده کردن با کپی کردن تفاوت زیادی دارد.)

۳- استوار باشید!

کاربران شما ثبات شما را می خواهند. ممکن است از محصول شما چیزهایی یاد بگیرند لذا باید به آنها یاد بدهید که چه کاری باید انجام دهند و آن بتوانند خودشان این کار را انجام دهند. اجزا مختلف چه کوچک چه بزرگ نیاز به آموزش و معرفی دارند. کاربران شما باید بعد از استفاده محصول شما چیزهایی را یاد بگیرند که در آینده برایشان مفید باشد.

۴- استفاده درست و مناسب از اجزا و اشیا

یک طراحی خوب برای ظاهر(Interface) محصول شما به تمرکز کاربر بر روی قسمت های مهم کمک می کند و اجازه می دهد با محصول شما ارتباط برقرار کند. سایزها، رنگ ها، جایگذاری اجزا باعث ساخت یک ظاهر قابل فهم و درک برای کاربر می شود. سادگی درعین زیبایی می تواند کمک زیادی در موفقیت طراحی ظاهر محصول شما داشته باشد.

۵- نظرات را دریافت کنید

ظاهر محصول شما در تمام مدت با کاربران در تماس و تعامل است لذا باید شما از کاربرانتان بخواهید نظرشان را درباره اجزا محصول بدهند. آنها ممکن دچار اشتباه شوند و اجزا مختلف را درست متوجه نشوند. لذا شما با دریافت نظرات می توانید به عملکرد خود را مورد ارزیابی قرار دهید و آن را بهبود دهید.

۶- بخشنده باشید!

اهمییتی ندارد که طراحی شما به چه شکل شفاف سازی شده باشد! کاربران اشتباه خواهند کرد. طراحی شما باید به شکلی باشد که دربرابر مشکلات و خطاها (Error) کاربران ایستادگی کند و به آن بگوید که کارشان مشکل داشته است، این از بخشندگی شماست که باعث می شود کاربر به خطاها و مشکلات خود آگاه شود و سعی در رفع مشکلات خود کند. با کاربران تان مهربان باشید.

 

۷- به کاربرتان قدرت دهید!

کاربر زمانی که از محصول شما استفاده می کند باید یاد بگیرید و قدرتمند شود و شما باید چرخه یادگیری او را راه بیاندازید. شاید بتوانید لیست ها بلند و طولانی را به روشی کوتاه کنید این ممکن است به کاربرتان کمک کند تا بعدِ ها از ترفندی که شما استفاده کردید استفاده کند. این مسئله باعث می شود کاربر شما را دوست داشته باشد و شما را دنبال کند تا بیشتر یاد بگیرید و در آخر قدرتمند تر از قبل شود.

۸- زبان شما، زبان کاربر

اشیا و اجزایی که در محصول تان به کاربر می برید به جهت سهولت استفاده کاربر است، لذا کاربر باید با قسمت های مختلف محصول شما آشنا باشد و اجزا باید برای کاربر مفید و ساده باشد. باید محصول تان را به شکلی طراحی کنید که کاربران تان آن را دوست داشته باشند و با آن تعامل کنند و نیاز خود را برطرف کنند. نکته قابل تامل این است که از نظرات کاربران خود استفاده کنید تا نسخه های بعدی محصول تان اصولی تر و بهتر از قبل باشد.

۹- ساده باشید

موارد اضافی که به کار کمکی نمی کند و غیر ضروری هستند حذف کنید و در عوض مواردی که ضروری و مفید هستند را به کاربران نشان دهید. بگذارید کاربران به سادگی با محصول شما در ارتباط باشند و بتوانند به سادگی محصول شما را درک کنند. سادگی یک طرح خود چندین قسمت عمده دارد که در کل به آن سبْک مینیمال گفته می شود. قبل از این که قسمتی اضافه کنید این سوال را از خود بپرسید: “آیا واقعا کاربر به این نیاز دارد؟ چرا کاربر به آن نیاز دارد؟ قسمت هایی که اضافه می کنید را خودتان دوست دارید یا کاربران تان به آن نیاز دارند؟” جواب درست به این سوالات باعث می شود که محصول شما کاربر پسند باشد.

ده ویژگی یک طراحی خوب

  1. طراحی خوب کاملاً ابتکاری است: برای نو آوری و ابتکار، امکاناتی وجود دارد. پیشرفت‌های تکنولوژیکی همیشه فرصت‌های جدیدی برای طراحی خلاقانه ایجاد می‌کند. ولی طراحی ابتکاری همیشه با تکنولوژی ابتکاری در ارتباط است و نمی‌تواند پایان راه باشد.
  2. طراحی خوب باعث مفیدتر شدن محصول می‌شود: هر محصولی خریداری می‌شود تا مورد استفاده قرار گیرد. این محصول باید از نظر عملکردی، زیبایی‌شناختی و روانی رضایت مشتریان خاصی را جلب کند. طراحی خوب با نادیده گرفتن هرچیزی که می‌تواند از سود محصول کم کند، بر فایده یک محصول تأکید می‌نماید.
  3. طراحی خوب، زیبایی‌شناختی است: کیفیت زیبایی‌شناختی محصول، از مفید بودن آن جدا نیست؛ زیرا محصولات همه روزه مورد استفاده قرار گرفته و بر مردم و رفاه آن‌ها تأثیر می‌گذارند. تنها اشیائی می‌توانند زیبا باشند که به خوبی طراحی شده‌اند.
  4. طراحی خوب، یک محصول را قابل درک می‌کند: این مورد، ساختار محصول را توضیح می‌دهد. یک طراحی خوب می‌تواند باعث شود محصول، عملکرد خود را تشریح نموده و کاربر، درک درستی از آن پیدا کند. در بهترین حالت می‌توان گفت طراحی خوب، واضح و بدون نیاز به تفسیر است.
  5. طراحی خوب مزاحمتی ایجاد نمی‌کند: محصولاتی که اهدافی را برآورده می‌کنند، مانند ابزار هستند. آن‌ها نه نمایشی هستند و نه آثار هنری. از این رو طراحی آن‌ها باید هم خنثی و بیطرف و هم مهار شده باشد تا از داوری‌های کاربران در امان بمانند.
  6. طراحی خوب، صادق و درستکار است: طراحی خوب، یک محصول را ابتکاری‌تر، قدرتمندتر یا ارزشمندتر از چیزی که هست نمی‌کند و هیچ‌وقت سعی ندارد به مشتری قولی بدهد که از پس عمل به آن برنمی‌آید.
  7. طراحی خوب، پایدار و ماندگار است: طراحی خوب، از مد روز بودن اجتناب می‌کند و از این رو هرگز قدیمی و کهنه نخواهد شد. برخلاف طراحی مد روز، یک طراحی خوب، سال های زیادی پایدار می‌ماند؛ حتی در جامعه امروزی.
  8. طراحی خوب به جزئیات هم کاملاً دقت می‌کند: هیچ چیز نباید خودسرانه بوده و به شانس واگذار شود. دقت و صحّت در فرایند طراحی، احترام به مشتری را نشان می‌دهد.
  9. طراحی خوب، دوستدار محیط زیست است: طراحی، نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست دارد؛ منابع را حفظ کرده و آلودگی‌های فیزیکی محصول را به حداقل ممکن می‌رساند.
  10. طراحی خوب تا حدّ ممکن مینیمال است: این ویژگی خوبیست؛ زیرا طراحی خوب بر جنبه‌های اساسی تمرکز دارد و محصولات زیر بار جنبه‌های غیرضروری نمی روند. این یعنی بازگشت به سادگی و خلوص.

در این مقاله سعی کردیم به خلاصه ترین شکل ممکن توضیح دهیم که رابط کاربری User Interface چیست و در حوزه طراحی رابط کاربری چه اصولی باید رعایت گردد تا محصول نهایی با کیفیت تر و اصولی تر باشد. مقاله ای که خواندید تنها یک تئوری است شما باید آن را در محصول خود ببرید و این ویژگی‌ها را برای محصولتان بومی‌سازی کنید.

 

در صورت علاقه‌مندی به مسائل پیرامون طراحی رابط کاربری و اصول تجربه کاربری به بلاگ تاتس از برنده مراجعه نمایید.

سیامک مختاری – طراح و توسعه‌دهنده نرم‌افزار

۵ دیدگاه برای این مطلب ارسال شده است

  1. من چنتا برنامه فیلم برداری از گوشی میخاستم نصب کنم همشون اخطار میده رابط کاربری سیستم متوقف شده است.برنامه های مختلفی نصب کردن باز هم اخطار میده چرا؟

درباره این مطلب دیدگاهی بنویسید...

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *