مهدی بوترابی ، مدیر سایت پرشین بلاگ تحریم های کنونی علیه ایران در حوزهء اینترنت را چندان جدی نمی‌بیند. دلیلش هم این است که ویژگی‌های فضای مجازی، اقتدارگریز است و صرفا آمریکا نیست که در آن حرف اول را می‌زند. او همچنین ایران را یکی از کشورهای دارای پتانسیل در حوزهء اینترنت می‌داند.
دو شرکت اینترنتی یاهو و مایکروسافت طی ماه اخیر با اعمال محدودیت، نام ایران را از فهرست کشورهای برخوردار از خدمات الکترونیک خود حذف کردند. آن‌ها اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران را دلیل اصلی اقدام‌های اخیر خود عنوان کرده اند.
در ادامه مصاحبه مهدی بوترابی ، مدیر پرشین بلاگ را با روزنامه سرمایه در روز ۱۹ آبان ۸۶ میخوانید :
تحریم‌های اینترنتی صورت گرفته علیه ایران از سوی شرکت مایکروسافت و یاهو چه تاثیری بر کاربران اینترنتی ایران خواهد گذاشت؟
این تحریم‌ها بیش‌تر به یک بازی روانی می‌ماند نه یک تحریم واقعی. شاید آمریکا در برخی از حوزه‌ها مثل بانک و سرمایه‌گذاری بتواند به شکل جدی وارد تحریم علیه ایران شود اما در فضای مجازی نمی‌تواند. این‌که نام ایران از فهرست برخی شرکت‌های معتبر حذف شود، بیش‌تر جنبهء سیاسی دارد چرا که برای مثال نام کشورهای درجه سه در حوزهء‌اینترنت در فهرست‌ها وجود دارد، اما نام ایران نیست که البته به راحتی می‌شود میزان تاثیر ارتباط با آمریکا را در ورود به این فهرست‌ها مشاهده کرد.
ایران در حال حاضر بزرگ‌ترین مصرف‌کنندهء اینترنت در فضای داخلی است، اما رقبای ایران و آمریکا قصد دارند فضای روانی علیه ایران راه بیندازند.
منظورتان از رقبای ایران چیست؟
کشورهای عربی منطقه، لابی صهیونیست‌ها و بازار تجارت اینترنت هند به عنوان رقبای اصلی ایران در این عرصه مطرح‌اند. آن‌ها شاید از قدرت کنونی ایران در فضای مجازی نترسند اما از آیندهء فعالیت‌های ایران در این عرصه در هراس‌اند. اما نه آمریکا و نه حتی رقبای ایران هیچ‌کدام نمی‌توانند خیلی جولان دهند چون در فضای مجازی آنقدر شرکت‌های خصوصی قدرتمند هستند که دولت‌ها در آن دیده شوند.
یعنی در حال حاضر آمریکا و هیچ کشور دیگری در عرصهء فضای مجازی قدرت بوتو محسوب نمی‌شود؟
بله. دولت‌ها در تلاش هستند تا بتوانند اقتداری در این عرصه به دست بیاورند اما خوشبختانه بخش خصوصی در فضای وب پیشرو است و حالا حالاها هم دولت‌های اقتدارطلب به آن نخواهند رسید.
نظرتان دربارهء اینترنت ملی چیست؟
اینترنت ملی به اعتقاد من یک سوءتفاهم است. نوعی تعارض محتوا در مفهوم اینترنت ملی به چشم می‌خورد. امروزه ما با شبکهء جهانی داده‌ها، اینترنت و تبادلات اطلاعات جهانی روبه‌رو هستیم. این بخشی از فضای مجازی است.
حالا شبکهء اینترنت ملی در این فضای مجازی چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
از سال ۸۲ و ۸۳ بود که یک موج ضد اینترنت در کشور شکل گرفت. موجی که خواهان تعریف پروژه‌ای به نام اینترنت ملی بودند اما هدف از این پروژه یک نوع خدمات‌رسانی در سطح داخل کشور است که مفهوم اینترانت و شبکهء داخلی پیدا می‌کند و ربطی به ارتباطات جهانی ندارد. بخش عمدهء اینترنت با ارتباطات جهانی تعبیر می‌شود.
امکانات فنی داخل کشور برای راه‌اندازی شبکهء اینترنت ملی به چه میزان است؟
ایران به لحاظ توان فنی در حوزهء اینترنت و جهان مجازی قدرتمند است اما براساس آمارهایی که از دو سال پیش تاکنون منتشر شده، حدود صد میلیون وبلاگ و سایت تاکنون فیلتر شده است. نخست این‌ها باید حل شود و بعد به پروژهء اینترنت ملی پرداخته شود. سطح و اندازهء آن را تعریف کنیم و این‌که اینترنت ملی نمی‌تواند تمام خدماتی را به کاربر ایرانی ارایه کند که فضای جهانی وب در حال حاضر آن را ارایه می‌کند.
ما توان فنی این کار را داریم اما آن‌چه امروز از اینترنت ملی مراد است، اقدام بیهوده‌ای است که تنها تلف شدن اعتبارات معنوی و مادی را به دنبال دارد البته باید بگویم که هواداران و کسانی که پیش از این مطرح کنندهء این پروژه بودند، دیگر این روزها سکوت کرده‌اند، شاید می‌دانند که این پروژه راه به‌جایی نخواهد برد.
حالا برگردیم دوباره به بحث تحدید اینترنتی; چشم‌انداز آینده‌تان از محدودیت‌های اینترنتی ایران چیست؟
ما در عرصهء آی.تی قدرتمند هستیم. از سوی دیگر شرکت‌ها برای دوام و بقای خود بازارهای جهانی خود را از دست نمی‌دهند. ما در بدترین شرایط جنگ ایران و عراق نیز به راحتی توانستیم خدمات روز جهانی در عرصهء کامپیوتر، وب و فضای مجازی را داشته باشیم.
محیط فضای مجازی، محیط آزاد است. بازار اینترنت اقتدارپذیر نیست. هر کسی با دانش و سرمایه وارد شود، می‌تواند موفق باشد شاید ترس خیلی از کشورهایی که به دنبال قدرت اول در تمامی عرصه‌ها هستند نیز همین است. هنوز هیچ کشوری نتوانسته است در اینترنت غول شود.
وضع بخش خصوصی در بخش آی.تی چگونه است؟
شرکت‌ها برای ثبت و فعالیت باید هفت‌خوان رستم را طی کنند. این شرایط در دیگر کشورها به شکل مشابه اتفاق نمی‌افتد دولت نیز متاسفانه مدام دارد عرصه را بر بخش خصوصی در این حوزه تنگ می‌کند اما من به آیندهء ظهور و بروز بخش خصوصی در آی.تی امیدوارم. به هر حال ما به اصل «۴۴» و تفسیرهای صورت گرفته از آن و تاکید بر خصوصی‌سازی در کشور معتقدیم. اگرچه شاید زمان زیادی هم در راه رسیدن به این منظور تلف شود.
می‌توانید روزی را تصور کنید که هیچ امکان دسترسی به فضای وب وجود نداشته باشد؟
اصلاً نمی‌خواهم چنین روزی را تصور کنم. به زلزلهء نیامدهء تهران می‌ماند.همه فقط دربارهء آن هشدار می‌دهند.جهان بدون اینترنت، انگار چیزی کم دارد.
دغدغهء این روزهایتان چیست؟
انتخابات مجلس که قرار است اسفند ماه برگزار شود.
