وبنا – ضمیمه کلیک روزنامه جام جم در شماره ۲۳ دی ماه ۱۳۸۶ مصاحبه ای با علیرضا شیرازی مدیر بلاگفا منتشر کرده است که متن آن در ادامه درج شده است.
ماجرای وبلاگ های فارسی از چه زمانی آغاز شد؟
تاریخ شروع فعالیت اولین وبلاگ فارسی شهریور ۱۳۸۰ بوده است که پس از تهیه اولین راهنمای وبلاگ نویسی در ماههای بعدی وبلاگ نویسی فارسی وارد مرحله جدی خود شد.
در کشورهای دیگر چطور بود؟ خیلی زودتر از ما وبلاگ نویسی را آغاز کردند؟
در سایر کشورها هم حدود یک یا دو سال قبل از شروع وبلاگ نویسی در ایران به طور جدی مطرح شد. البته آغاز وبلاگ نویسی در ایران با بسیاری از کشورهای دیگر یک داشت و آن ماهیت وبلاگ نویسان بودند. در بسیاری از کشورها ابتدا افراد تکنیکال و علاقه مند به کامپیوتر وبلاگ نویسی را تجربه کردند ولی در ایران نخستین طیفی که به این عرصه وارد شدند روزنامه نگاران و افراد صاحب اندیشه بودند.افرادی که وبلاگ را ابزاری برای بیان اندیشه و افکار خویش یافته بودند.
آن زمان سرویس های وبلاگ فارسی هم وجود داشت؟
سال ۸۱ نخستین سرویس های وبلاگ فارسی آغاز به کار کردند و در سالهای بعدی نیز چندین سرویس وبلاگ فارسی دیگر فعالیت خود را آغاز کردند. با راه اندازی این سرویس ها موج تازه ای شروع شد و افراد بیشتری وبلاگ نویسی را تجربه کردند و حتی محدوده سنی وبلاگ نویسان نیز تغییر کرد بطوریکه امروز بسیاری از وبلاگ نویسان دانش آموزان هستند.
بلاگفا از چه سالی آغاز به کار کرد؟
شروع کار بلاگفا از آذر ۱۳۸۳ بود. ما تلاش کردیم سرویسی مطابق با آخرین تکنولوژی های روز دنیا راه اندازی کنیم و همچنین سرویسی که کاربران بتوانند به آن اعتماد کنند. بلاگفا از همان آغاز به کار بسیار مورد توجه علاقه مندان به وبلاگ قرار گرفت و تعداد کاربران آن مرتب افزایش می یافت.
آن زمان چند سرویس فارسی دیگر هم وجود داشت که سابقه فعالیت بیشتری داشتند. چطور می توانستید با آنها رقابت کنید؟
هدف من ارائه سرویسی با کیفیت و سرعت خوب بود نه امکانات زیاد. به اعتقاد من وبلاگ نویسان سرویسی سریع ، قابل اعتماد و آسان می خواهند. فکر می کنم امکانات در الویت بعدی است . آنچه مردم از وبلاگ نویسی می خواهند جایی است که بتوانند به راحتی مطالبشان را بنویسند، آدرس مشخص و آسان داشته باشند و آنچه را که می خواهند با کمترین محدودیت منتشر کنند. که البته در میان خط قرمزها نیز بایستی مد نظر گرفته شود.
منظورتان از خط قرمزها چیست؟
محدودیت های قانونی. طبیعتاً سرویس های وبلاگ ایرانی باید با وبلاگ های غیراخلاقی و توهین آمیز و آنچه که از طرف مراجع قانونی مشخص می شود برخورد کنند.
این نظارت چطور انجام می شود؟ یعنی شما همه وبلاگ ها را می خوانید؟
کاری که در آغاز انجام دادیم نظارت تیمی بود؛ یعنی تیم نظارتی بلاگفا وبلاگ ها را کنترل می کردند. با افزایش تعداد کاربران کنترل با این روش سخت شد و دیگر در توان نیروی انسانی نبود. پس از آن به فکر کنترل نرم افزاری افتادیم؛ یعنی نرم افزاری طراحی کردیم که بتواند وبلاگ های غیراخلاقی را تشخیص دهد.
نرم افزار چطور می تواند وبلاگ های غیراخلاقی را بشناسد؟
کلمات خاصی در نرم افزار تعریف می شود که براساس آنها وبلاگ های خلاف اصول اخلاقی مشخص می شوند. البته این روش آزمایشی اجرا شد وخیلی هم موفق نبود. چون همه تخلفات با نرم افزار قابل تشخیص نیستند. به همین دلیل فکر روش دیگری افتادیم و آن کمک گرفتن از کاربرها بود. بخشی به نام گزارش تخلف در سایت راه انداختیم تا کاربران بتوانند وبلاگ های غیراخلاقی که مشاهده می کنند گزارش دهند. این روش خیلی موثر بود و در بحث نظارت بسیار به ما کمک کرد. البته با هیچ روشی امکان کنترل کامل وجود ندارد و چنین انتظاری هم نمی رود چون حجم کار بسیار بالاست.
بلاگفا امکانات ویژه ای دارد که مخصوص خودش باشد؟
اشاره داشتم که کیفیت سرویس ها و در عین حال سادگی ابزارها اولویت بیشتری نسبت به امکانات متعدد برای ما دارد . با اینحال تلاش میکنیم در حد توان پاسخگوی نیازهای کاربران باشیم.امکاناتی مانند وبلاگهای گروهی، طبقه بندی مطالب،پیوندهای روزانه، نمایش نظرات پس از تایید یا ارسال نظرات خصوصی بخشی از امکاناتی بوده اند که در طول فعالیت سایت براساس درخواستهای کاربران ایجاد شده اند.بخش وبلاگ دوستان نیز با دید حل مشکلات کاربران در مشاهده و آگاهی از وبلاگهای به روز شده مورد علاقه اشان جدیدا به سایت اضافه شده است. (کاری که قبلا وبلاگ نویسان با ایمیل یا ارسال نظر انجام می دادند) .
در حال حاضر بلاگفا چند نفر عضو دارد؟
تعداد وبلاگ های ثبت شده دربلاگفا بیش از یک میلیون است که به نوعی نشان از فعالیت کاربران سایت دارد البته به عقیده من آنچه بایستی معیار ارزیابی اصلی وبلاگهای فارسی باشد تعداد وبلاگهای فعال هستند.وبلاگی که پس از ارسال چند مطلب رها شده و مدتها به روز نمی شود تاثیری در فضای وبلاگها و جامعه ندارد. در واقع کاربران فعال یک سایت ارزش واقعی آن هستند.
سرویس های وبلاگ فارسی می توانند با سرویس های وبلاگ خارجی رقابت کنند؟
سرویس های خارجی شاید امکانات خیلی متفاوت یا بیشتری در مقایسه با سایتهای مشابه ایرانی نداشته باشند ولی برخی از این امکانات مثل اختصاص فضای زیادی که برخی از این سروییسها برای قرار دادن عکس در اختیار کاربر قرار می دهند از دید کاربران محسوس است. موضوع مهم این است که مقایسه سرویس های ایرانی و خارجی شاید چندان صحیح نباشد چون امکانات و بازاری که یک سرویس خارجی در اختیار دارد در مقایسه بسیارمتفاوت است. برای نمونه سایتی مانند ورد پرس برای میزبانی یک میلیون وبلاگ بیش از سیصد سروراختصاص داده بود و البته پیشنهادی مالی چندین میلیون دلاری نیز داشته است. در مقایسه امکانات سخت افزاری این سایت صد برابر سرویسهای مشابه ایرانی است و همچنین سرویسهای وبلاگ ایرانی در بازار نوپا و بسیار محدود وب ایران فعالیت میکننند.
سرورهای شما کجاست؟
سرورهای ما کاناداست.
چرا از سرورهای ایرانی استفاده نمی کنید؟
زمانی که شروع به کار کردیم سرورهای ایرانی وجود نداشت. ضمن اینکه دیتا سنترهای ایرانی حداقل در ابتدا خیلی هم قابل اعتماد نیستند مواردی مثل قطع کابلهای ارتباطی کشورکه چندین باز نیز اتفاق افتاده است قاعدتا بر سرویس دهی سرورهای داخل ایران تاثیر دارند . در ضمن هزینه هایشان هم بالاتر است.
شما هم به مشکل دزدیده شدن دامنه برخورد کردید؟
بله ولی خیلی زود متوجه شدیم و پیگیری کردیم. البته کار راحتی نبود. بیش از ۲۴ ساعت و بدون استراحت دوستان ما مشغول پیگیری بودند. خوشبختانه موفق شدیم بعد از یک روز اختلال دامنه را پس بگیریم.
هزینه های سرویس های وبلاگ فقط از تبلیغات تامین می شود؟
بله. شیوه رایج درآمدزایی سرویسهای وبلاگ نویسی در ایران جذب و انتشار آگهی های تبلیغاتی است و عموماً سایت های ایرانی به همین شیوه هزینه هایشان را تامین کنند.
وظایف یک مدیر سرویس وبلاگ چیست؟ کارهایی که آقای شیرازی باید بصورت مداوم انجام دهد.
تعریف از مدیر یک سرویس وبلاگ یا مدیر سایت میتواند متفاوت باشد و در نتیجه تفاوتهایی نیز در وظایف آنها میتواند وجود داشته باشد در مورد سایت بلاگفا طراحی و برنامه نویسی اولیه سایت را خودم انجام دادم. الان هم در کنار نظارتی که به بخش های مختلف سایت دارم، باید فکر آینده سایت باشم تا به مشکل جدی بر نخورد. برنامه ریزی فنی سایت و رفع مشکلات احتمالی هم به عهده خودم است. گاهی لازم است تغییراتی در سایت ایجاد شود که سعی می کنم این کارها را در ساعت هایی از شب انجام دهم که سایت برای مدت طولانی غیرفعال نشود. بخشی از کارهای بازرگانی سایت را هم انجام می دهم.
هیچ وقت از این کار خسته شده اید؟ یا از راه انداختن چنین سایتی پشیمان شده اید؟
اولین باری که از من شکایت شد از راه اندازی سایت پشیمان شدم. کارمند یک اداره دولتی مطلبی را به وسیله سایت ما منتشر کرده بود و مدیر اداره می خواست بفهمند چه کسی بوده. به همین دلیل از من شکایت کردند و به دادگاه کشاندند. موضوع برطرف شد و مشکلی هم متوجه من نشد ولی تجربه بدی بود.
با مشکلات امنیتی چطور برخورد می کنید؟ چقدر پیش می آید که وبلاگ های شما هک شود؟
در زمینه هک و آزار کاربران مشکل داریم. متاسفانه افرادی وجود دارند که وقت و انرژی شان را صرف هک کردن سایت های دیگران یا آزار کاربران سایت می کنند. در بررسی که ما داشتیم متوجه شدیم بسیاری از وبلاگ هایی که هک می شوند به طریق مهندسی اجتماعی فریب خورده اند. مثلاٌ یک نفر با ایمیل تقلبی از آنها می خواهد که کلمه عبورشان را عوض کنند یا با طراحی صفحه ای مشابه صفحه اول سایت آنها را فریب داده است و به این ترتیب کلمه عبورشان فاش می شود. کاری که ما انجام می دهیم این است که سعی می کنیم به وسیله بخش های آموزشی سطح آگاهی کاربرانمان را بالا ببریم و به آنها بیاموزیم چطور امنیت وبلاگشان را حفظ کنند.
در مرحله طراحی تمهیداتی برای کاهش خطر هک شدن نسنجیده اید؟
تلاش ما در مرحله طراحی این بود که از آخرین تکنولوژی های روز دنیا برای برنامه نویسی استفاده کنیم تا امنیت سایت به حداکثر برسد. فکر می کنم موفق هم بوده ایم چون تا به حال از نظر نرم افزار کاربردی سایت (web application) دچار مشکل امنیتی نشده ایم.
بنفشه رحمانی – روزنامه جام جم
