رییس سازمان فضایی ایران با اعلام اینکه تا پایان دولت دوازدهم چند پرتاب ماهواره خواهیم داشت، گفت: در حال هماهنگی با پرتاب گر هستیم و در صورت اعلام آمادگی آن، بلوک انتقال مداری، ماهواره های پارس۱، ظفر ۲، طلوع و ناهید ۲ را در مدار قرار می دهیم.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرتضی براری رییس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه همزمان با توسعه فناوری فضایی طی یک دهه گذشته اقدامات ارزشمندی در این عرصه انجام شده است، گفت: طی برنامه ده ساله اول فضایی که از سال ۸۵ تا ۹۴ ادامه داشت، توانستیم با اقتدار جایگاه اول منطقه و رتبه ۱۱ جهان را در حوزه تولیدات علمی عرصه فضایی به دست آوریم.
نهمین کشور دنیا در دستیابی به چرخه کامل فن‌آوری فضایی هستیم
وی با بیان اینکه سال ۸۷ با قرارگیری ماهواره در مدار ۲۵۰ کیلومتری نهمین کشور دنیا بودیم که به چرخه کامل فن‌آوری فضایی دست پیدا کردیم، افزود: مهمترین دغدغه ما در برنامه ۱۰ ساله دوم این است که فناوری فضایی به تثبیت برسد و ماهواره ای عملیاتی بالای مدار ۵۰۰ کیلومتر قرار دهیم تا بتوانیم به جامعه خدمات پایدار ارائه دهیم به عبارتی مهمترین اولویت ما این است که اقتدار علمی و فناوری در عرصه فضا را به اقتدار صنعتی و اقتصادی تبدیل کنیم.
براری با بیان اینکه یکی از اهداف بزرگ سازمان فضایی توسعه و معرفی کاریردهای فناوری فضایی به مردم است، گفت: بیش از ۴۰ سال است که در کشور داده های ماهواره ای را دریافت می کنیم. امروزه این داده های می تواند در صنعت کشاورزی ارزش افزود بخش را بالا ببرد، به کشاورز برای افزایش تولید سرویس و خدمات بدهد و کاهش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی را در پی داشته باشد و در حوزه محیط زیست برای حفظ و مراقبت از جنگل‌ها، منابع طبیعی و مدیریت بلایای طبیعی کاربرد بسیار زیادی دارد.
وی با تاکید بر اینکه در دنیای امروز صد ها استارت آپ شکل گرفته اند که با استفاده از داده های ماهواره ای به جامعه خدمات می‌دهند و تلاش ما این بود که با حضور جوانان خلاق و خوش فکر و شکل گیری استارت آپ های فضایی در این حوزه نقش آفرینی کنیم، افزود: در کنار این تلاش جهت ورود داده های فضایی به زندگی روزمره مردم، برای ورود بخش خصوصی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت آپ‌ها در این عرصه بسترسازی کردیم.
رییس سازمان فضایی ایران با اشاره به راه اندازی کارگاه‌های توانمندسازی، معرفی و گزارش ظرفیت‌های بخش فضایی در دانشگاه‌هایی که به این صنعت مرتبط بودند، اظهار کرد: خوشبختانه علاقه مندان زیادی به این عرصه وارد شدند و ما برای آماده سازی زیرساخت ها، در اولین اقدام آرشیو ۴۰ ساله داده های ماهواره‌ای را آزاد و آمادگی خود را برای دسترسی رایگان بخش خصوصی به این داده ها اعلام کردیم.
براری افزود: از سوی دیگر کتابخانه طیفی را هم به صورت رایگان در اختیار علاقمندان قرار دادیم و استارت آپ ها با این آزاد سازی داده ها این شروع به شکل گیری کردند و در کنار آن تلاش کردیم برای توسعه زیرساخت ها مرکز داده را قویتر کنیم و در حال حاضر از ۱۲ ماهواره به صورت آنلاین داده دریافت می کنیم که منشا شکل گیری بسیاری از کسب و کارها شده است.
رییس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه به زودی مرکز داده آرشیو برای ارائه خدمات به صورت ابری به استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان آماده بهره برداری می شود، گفت: از سوی دیگر تلاش کردیم با همکاری بخش خصوصی مراکز نوآوری بخش فضایی را توسعه دهیم و هم اکنون دو مرکز نوآوری توسط سازمان فضایی و پژوهشگاه فضایی با مشارکت بخش خصوصی در حال شکل‌گیری است و امیدواریم با علاقمندی جدی که در بخش خصوصی به وجود آمده بتوانیم تعداد این مرکز نوآوری را افزایش بدهیم.
وی افزود: مهمترین هدف مراکز نوآوری این است که بتوانند شرکت‌های دانش‌بنیان را این عرصه توسعه دهند و به صورت عملی سرویس‌های قابل قبولی را به جامعه ارائه بدهند.
براری یکی از مشکلات استارت آپ های حوزه فضایی را عدم توسعه بازار و ناشناخته بودن خدمات آنها دانست و خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات دستگاه های دولتی بودند که باید کمک می‌کردیم که از خدمات استارت آپ ها استفاده کنند. به همین منظور با اکثر دستگاه های دولتی مصرف کننده فناوری جلساتی داشتیم و خوشبختانه دستگاه ها استقبال خوبی کردند.
وی ادامه داد: اولویت اول سازمان فضایی توسعه استارت آپ ها و ارائه خدماتی است که به شکل گیری و توسعه صنعت فضایی در کشور می تواند کمک کند.
در دنیا ۷۶ درصد کل زنجیره ارزش بخش فضایی در اختیار بخش خصوصی است
معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه امروزه در دنیا ۷۶ درصد کل زنجیره ارزش بخش فضایی در اختیار بخش خصوصی است، گفت: اولویت دوم سازمان فضایی توسعه حضور بخش خصوصی و حرکت در بستر اصل ۴۴ قانون اساسی برای عدم تصدی گری دولت است و در این عرصه با تصویب پروانه ماهواره های مخابراتی ورود این بخش را تسهیل کردیم.
براری با تقدیر از استقبال هلدینگ‌های بخش اقتصادی کشور که در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند، ادامه داد: کنسرسیوم هایی از بخش خصوصی شکل گرفتند و در عرصه ماهواره های سنجشی، منظومه های ماهواره ای و توسعه سرمایه‌گذاری در حوزه فضا فعال شده اند و در آینده شاهد رونق این بخش خواهیم بود.
رییس سازمان فضایی ایران اولویت سوم این سازمان و یکی از مهمترین برنامه های بخش فضایی کشور را، توسعه و تثبیت فناوری و زیرساخت های فضایی اعلام کرد و گفت: در دنیای امروز حوزه زیرساخت فضایی استراتژیک و تبدیل به زیرساخت ارائه خدمات شده است و بسیاری از خدمات مانند ناوبری و سنجش از راه دور از زیر ساخت های فضایی گرفته می شود پس باید تلاش کنیم این زیرساخت تثبیت شود.
وی با اشاره به توسعه آزمایشگاه های مرتبط با تست و تجمیع ماهواره ها به عنوان یکی از حوزه های توسعه زیرساخت‌های فضایی در کشور تصریح کرد: توسعه ایستگاههای زمینی به عنوان گیت وی های فضایی که محل برقراری ارتباط، کنترل، هدایت و دریافت داده های ماهواره ها است از بخش‌هایی است که به آن توجه داریم و در حال حاضر ایستگاه های زمینی ماهدشت البرز، قشم، چناران خراسان رضوی و ایستگاه در حال توسعه سلماس در آذربایجان غربی را به این منظور ایجاد کرده ایم.
براری یکی دیگر از حوزه های در حال توسعه را پایگاه پرتاب فضایی معرفی کرد و گفت: پایگاه پرتاب ماهواره برای مدارات بالای ۵۰۰ کیلومتر تا مدارات ژئو یا مدارات هماهنگ با خورشید که طی دو سال گذشته جانمایی و طراحی های آن آن انجام شده پایگاه چابهار است و در آینده نزدیک شاهد بهره برداری از فاز اول این پایگاه هستیم.
وی با تاکید بر اینکه طراحی و ساخت چهار ماهواره بر را در برنامه داشتیم، افزود: اولین ماهواره بر سفیر بود که ماهواره های مدارات تا ۲۵۰ کیلومتر را حمل می کرد و چهار ماهواره امید، نوید، رصد و فجر را در مدار ۲۵۰ کیلومتر قرار داده است.
رییس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه توسعه فناوری دو ماهواره بر سیمرغ و ذوالجناح برای مدار ۵۰۰ کیلومتر آغاز شده است، گفت: تا چند ماه آینده تثبیت ماهواره بر سیمرغ انجام می شود و ماهواره بر ذوالجناح که برای مدارات لیو طراحی شده می تواند ماهواره هایی با وزن بالای ۲۰۰ تا ۲۲۰ کیلوگرم را در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین قرار بدهد.
وی افزود: برای ماهواره هایی با وزن بیش از ۲۵۰ کیلوگرم که باید در مدارات بالای ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتری زمین قرار بگیرند ماهواره بر «سریر» را در نظر گرفته ایم که پژوهش های مرتبط با این ماهواره بر انجام شده و در آینده نزدیک ساخت آن آغاز می شود و برای دستیابی به مدار ۳۶ هزار کیلومتر ساخت ماهواره‌برهای سروش ۱ و ۲ را در نظر داریم و تلاش خواهیم کرد که مبتنی بر زمان‌بندی انجام شده ساخت این ماهواره برها انجام شود.
سازمان فضایی ماهواره پارس ۱ را تحویل گرفته است
براری با اشاره به اینکه چندین ماهواره آماده پرتاب هستند، گفت: سازمان فضایی ماهواره پارس ۱ را تحویل گرفته است، ماهواره ظفر آماده هست و ماهواره طلوع در حال تکمیل هست و تا یک ماه آینده ماهواره ناهید ۲ را نیز تحویل خواهیم گرفت و همزمان با توسعه ماهواره برها و ایستگاه های زمینی سامانه بلوک انتقال مداری که ماهواره ها را از مدار ۴۰۰ کیلومتر به مدار ۷۰۰۰ کیلومتری انتقال می دهد در حال تکمیل است.
رییس سازمان فضایی ایران ادامه داد: تا پایان دولت دوازدهم چند پرتاب ماهواره خواهیم داشت و در حال هماهنگی با پرتاب گر هستیم و در صورت اعلام آمادگی آن، بلوک انتقال مداری ماهواره های پارس۱، ظفر ۲، طلوع و ناهید ۲ را در مدار قرار می دهیم.
براری با بیان اینکه ماهواره سنجشی پارس ۱ از لحاظ فناوری یکی از پیشرفته ترین ماهواره های ساخت کشور است، خاطرنشان کرد: برای ساخت این ماهواره شبکه سازی و توانمندی آن، یکی از اولویت ها بود و این ماهواره با همکاری بخش فضایی پژوهشگاه فضایی، ۱۸ شرکت خصوصی، چهار دانشگاه و پژوهشکده در پژوهشگاه فضایی ساخته شده و فرآیند تست و تحویل گیری آن شش ماه زمان برده است.
وی با اعلام اینکه در ماهواره سنجشی پارس ۱ بسیاری از فناوری های پیچیده با توانمندی داخلی محقق شده است، اظهار کرد: پارس ۱ اولین ماهواره تصویر برداری است که پیش رانش و قابلیت تغییر مدار را دارد و در این ماهواره از سلول های خورشیدی باز شونده استفاده شده است و دارای سه دوربین است، یک دوربین مالت دی اکسپکترال ۱۵ متر که می تواند طی سه ماه ۹۵ درصد کشور را تصویر برداری کند و با توجه به اینکه میلیون ها هکتار زمین کشاورزی، باغ، جنگل و منابع طبیعی در کشور داریم، حفظ این جنگل ها و افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی یکی از اولویت های ما در طراحی این ماهواره بوده است.
معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فضایی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه باید تلاش کنیم علاوه بر توسعه فناوری و کاربردها و تثبیت فناوری فضایی برای حفظ منافع جمهوری اسلامی در مجامع بین المللی حضور موثر داشته باشیم، گفت: یکی از موسساتی که در آن حضور فعال داریم کمیته کوپوس در سازمان ملل است که از موسسین آن بوده ایم و همواره در این جلسات به صورت جامع حضور پیدا می کنیم تا به حل چالشهایی در حال رشد بخش فضایی مانند مدیریت ترافیک، زباله های فضایی و مرز بین هوا و فضا با همکاری دانشگاه ها و دستگاههای مرتبط کمک کنیم و حضوری اثر گذار در مجامع مرتبط با کوپوس داشته باشیم.
وی افزود: باید ساز و کارها و مقررات به گونه ای تدوین شود که منافع جمهوری اسلامی و کشورهای در حال توسعه برای دسترسی به فضا حفظ شود. همیشه کشورهایی که در این حوزه پیش رو بوده اند سعی می‌کنند قوانین محدودسازی برای کشور در حال توسعه بنویسند و نباید به این کشورها اجازه بدهیم مانع دسترسی دیگر کشورها به فضا بشوند. زیرا فضا یک زیرساخت استراتژیک، توسعه ای، آینده ساز و تمدن ساز است.
هر سال پنج نقطه مداری را ثبت کنیم
براری با تاکید بر اینکه امروزه زیرساخت‌های بسیاری از خدمات در حال جابجایی به سمت فضا است، گفت: همانطور که در معاهدات سازمان ملل وجود دارد دسترسی به فضا باید برای تمام کشورها آزاد باشد و به این قانون خدشه ای وارد نشود.
رییس سازمان فضایی ایران و معاون وزیر ارتباطات با اعلام اینکه ایران در سال ۲۰۱۹ به عنوان کوردینیتور گروه ۷۷ سازمان ملل انتخاب شده که ۱۳۲ کشور عضو آن هستند، خاطر نشان کرد: با توجه به عملکرد خوب سازمان فضایی در این گروه، برای سال ۲۰۲۰ هم این مسئولیت به جمهوری اسلامی محول شد و تلاش کردیم با همکاری دفتر نمایندگی سازمان فضایی در وین ارتباطات خوبی با دبیرخانه کوپوس در سازمان ملل داشته باشیم.
وی با اشاره به دیدار وزیر ارتباطات با دبیر کمیته کوپوس، ادامه داد: در این نشست توافقات خوبی انجام شد و قرار است جمهوری اسلامی با کمیته کوپوس کنفرانسی بین‌المللی برگزار کند که به علت بیماری کرونا این برنامه تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده است. فضا امروزه تبدیل به زیرساخت استراتژیک شده است و با چالش های بسیاری در آن مواجه هستیم. به عنوان مثال بحث ترافیک فضایی، چالش زباله های فضایی،مرز بین هوا و فضا و دستیابی به اعماق فضا از این دست چالش ها هستند و در تلاش هستیم با همکاری با کشورهای دوست حضور موثر در سازمان ملل را افزایش دهیم.
براری با اشاره به عضویت ایران در سازمان اپسکو ( سازمان همکاری های فضایی آسیا و اقیانوسیه) گفت: اپسکو سازمانی منطقه ای است و هشت کشور ایران، چین، ترکیه، پاکستان؛ مغولستان، پرو، بنگلادش و تایلند در آن عضو هستند که سعی کردیم با حضور موثر پروژه های خوبی را تعریف کنیم و این کشورها با همکاری هم بتوانند در این سازمان نقش موثری ایفا کنند.
وی با تاکید بر همکاری های و دو و چند جانبه با روسیه، چین و کشورهای منطقه در حوزه بین المللی افزود: تلاش داریم که این همکاری های دوجانبه ارتقا پیدا کند و طرح هایی را شروع کرده و در حال تعریف پروژه های جدیدی نیز هستیم که بتوانیم با همکاری کشورهای عضو، آنها را انجام دهیم.
معاون وزیر ارتباطات یکی از دستاوردهای سازمان فضایی را ثبت نقاط مداری دانست و گفت: ثبت نقطه مداری است که برای همه کشورها بسیار حایز اهمیت است و ما تلاش کردیم که هر ساله پنج نقطه را ثبت کنیم و که بتوانیم با همکاری بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی علاقمند به این حوزه، ماهواره ها را در این نقاط قرار دهیم.
براری ادامه داد: امسال مدت زمان نقطه مداری ۴۳/۵ درجه کشور به پایان می رسید و با گزارش حقوقی محکمی که تهیه شد، توانستیم این مدار را برای سه سال دیگر تثبیت کنیم و در تلاش هستیم با همکاری بخش خصوصی شاهد قرار گیری ماهواره مخابراتی در این نقطه مداری باشیم
