هر چه از آغاز شیوع کرونا می‌گذرد ابعاد بیشتری از تأثیرات این ویروس جهان‌گیر بر اقتصاد ایران و جهان روشن می‌شود. پررنگ‌ترین نقطه کارنامه اقتصادی کرونا اگر چه ضرر گسترده کسب‌وکارهای حوزه گردشگریست ولی نباید فراموش کرد که سایر کسب‌وکارها نیز سهم خود را از زیان حاصل از شیوع کزونا پرداخته‌اند.
البته سود چشمگیر مارکت‌های آنلاین، پلتفرم‌های محتوایی، پلتفرم‌های آموزشی و بسترهای آنلاین برگزاری جلسات روی دیگر سکه تأثیرات اقتصادی شیوع کرونا بوده است. در این گفتگو مصطفی سعیدنژاد، مدیرعامل شبکه مترجمین ایران از تأثیرات شیوع کرونا بر بازار ترجمه آنلاین می‌گوید:
تأثیر شیوع کرونا بر بازار ترجمه آنلاین چطور بوده ؟
بازار کلی ترجمه به دو بخش رسمی و غیررسمی تقسیم می‌شود که ما با عنوان شبکه مترجمین ایران در هر دو بخش فعال هستیم. در بخش ترجمه غیررسمی، ترنسنت را داریم که خدماتی در زمینه ترجمه متون، مقاله، کتاب، سایت و نرم‌افزار و همچنین ویرایش و تولید محتوا ارائه می‌دهد. همه خدمات ترنسنت به شکل آنلاین انجام می‌شوند و هیچ نیازی به جابجایی فیزیکی نیست. در واقع، کاربر سفارش را به صورت آنلاین ثبت می‌کند و مترجم‌ها هم سفارش‌ها را به شکل آنلاین انتخاب و، پس از تکمیل در مهلت مقرر، در وبسایت ترنسنت آپلود می‌کنند تا در دسترس کاربر قرار بگیرد. در حال حاضر، بیش از ۲۵ هزار مترجم در ترنسنت عضو هستند و تعداد کاربران ما هم ۲۵۰ هزار نفر است که، البته، تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هستند. در بخش ترجمه رسمی، ساترا را داریم که مخفف عبارت «سامانه ترجمه رسمی آنلاین» است و خدمات دارالترجمه‌ای ارائه می‌دهد. تفاوت ساترا با اکثر دارالترجمه‌ها، که هنوز اکثرشان به شکل سنتی فعالیت می‌کنند، امکان ثبت سفارش به صورت آنلاین و دریافت و ارسال مدارک با پیک یا پست رایگان است.
تأثیر شیوع کرونا بر بخش رسمی و غیر رسمی ترجمه آنلاین یکسان بوده؟
خیر. در بخش غیررسمی، کرونا باعث رشد فروش و جذب کاربر شده است. در ترنسنت، بین ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد فروش داشتیم. یکی از دلایل این اتفاق بستر آنلاین قوی ماست که موفق شده اعتماد مشتریان و کاربران را جلب کند. با توجه به این که بخشی از بازار ما بازار آکادمیک است و دانشگاه‌ها هم در این مدت به صورت غیرحضوری فعال بودند، رشد خوبی را در بخش ترجمه‌های آکادمیک تجربه کردیم.
از نظر شما چرا بازار غیر رسمی ترجمه آنلاین در ایام قرنطینه با رشد مواجه شده؟
خیلی از دانشجوها فرصتی پیدا کردند تا کارهای پایان‌نامه و پروژه‌های‌شان را انجام بدهند و مقاله‌های‌شان را برای ارائه به ژورنال‌ها آماده کنند و ما هم در بخش ترجمه همراه‌شان بودیم. به غیر از این موارد، کاربران زیادی را داشتیم که وقت کافی پیدا کرده بودند تا به کارهای عقب‌افتاده‌شان برسند و کتاب‌ها یا متونی را که مربوط به حوزه مورد علاقه‌شان بودند، برای ترجمه، در ترنسنت ثبت می‌کردند. در کنار همه این‌ها، در ترجمه غیررسمی، همیشه بحثی را به نام روندها یا، دقیق‌تر بخواهیم بگوییم، روندهای روز داریم. مثلاً، در زمانی که بحث بیت‌کوین و رمزارزها داغ بود، سفارش‌های ترنسنت تحت تأثیر این روند بود. به همین ترتیب، در چند ماه اخیر هم سفارش‌های زیادی با موضوع کرونا و ابعاد مختلف آن داشتیم. بخش عمده‌ای از این سفارش‌ها از طرف مراکز دانشگاهی و بهداشتی ثبت می‌شدند که به دنبال تولید محتوا در این زمینه بودند.
از آنجا که بستر کسب‌و‌کارمان یک بستر فریلنسری و آنلاین است، مترجم‌های همکارمان هم توانستند، در این مدت، با آرامش و امنیت خاطر کار کنند و درآمد خوبی، در شرایط اقتصادی بد امروز، داشته باشند. بعضی از مترجم‌ها که قبلاً کم‌کار بودند یا مدتی بود همکاری‌شان را با ما متوقف کرده بودند، به دلایل متعدد از جمله پیدا کردن وقت بیشتر یا از دست دادن کار ثابت‌شان، دوباره فعال شدند.
ساترا چه تجربه‌ای از شیوع کرونا دارد؟
در مقابل، در بخش غیررسمی، یعنی ساترا، با ضرر مواجه بودیم و فروش‌مان بین ۵۰ تا ۶۰ درصد افت داشت. البته، این اتفاق کاملاً طبیعی و قابل‌درک است چون، به هر حال، مرزها بسته و سفارت‌خانه‌ها تعطیل هستند و تعداد سفرها به شدت کم شده یا تقریباً به صفر رسیده است. در این مدت، بخش‌های مسئول رسیدگی به درخواست‌های پذیرش دانشگاه‌های بسیاری از کشورها روند خدمات‌رسانی‌شان را متوقف کرده بودند و بسیاری از دانشگاه‌های ایران هم خدمات صدور کارنامه ارائه نمی‌دادند یا خدمات‌شان را خیلی محدود کرده بودند. در کل، وضعیت نامشخصی بر این حوزه حکم‌فرماست. البته، برداشت ما این است که شرایط به تدریج بهبود پیدا می‌کند. البته، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم در یک مدت کوتاه به شرایط قبل از کرونا برگردیم و روند بهبود مسلماً زمان‌بر خواهد بود.
شرکت‌های مختلف اقداماتی را برای حفظ سلامت کارکنان خود در شرایط شیوع کرونا صورت دادند. اقدامات شما در این زمینه چه بود؟
از همان اولین روزهای اعلام موارد مثبت ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا در ایران، اقداماتی پیشگیرانه را برای حفظ سلامت کارکنان و مراجعه‌کنندگان انجام دادیم. در اولین مرحله، تمهیداتی را اندیشیدیم تا تقریباً ۷۰ درصد از کارکنان به شکل دورکاری ما را همراهی کنند و این دورکاری همچنان هم ادامه دارد. تعداد کمی از همکاران‌مان هم هستند که، به دلیل ماهیت کارشان، باید در دفتر حضور داشته باشند. برای حفظ سلامت این گروه از همکاران و مراجعه‌کنندگان، مواردی را در نظر گرفته‌ایم. ماسک و دستکش بهداشتی و مایع‌ضدعفونی تهیه شده و در بخش پذیرش و تحویل مدارک ترجمه رسمی، از پرده‌های محافظ پلاستیکی شفاف استفاده می‌کنیم تا تماس به حداقل برسد و فاصله اجتماعی هم حفظ شود. پیک‌های همکارمان هم آموزش‌های لازم را برای رعایت موارد بهداشتی دیده‌اند و تجهیزات محافظتی لازم در اختیارشان قرار گرفته است.
