به گزارش وبنا، شایان شلیله در گفتگوی کوتاهی با تجارت نیوز در مورد وضعیت استارتاپ ها در شرایط بحران اقتصادی صحبت کرده است.
متن این گفتگو به شرح زیر است:
شرایط حال حاضر استارتاپ‌ها به تیغی دو لبه‌ای شبیه شده که هم می‌کشد و هم زنده می‌کند. شرایط به گونه‌ای است که شرکت‌های استارتاپی می‌کوشند برای باقی ماندن و ثبات در فضای توفانی عادت کنند.
شایان شلیله، از فعالان استارتاپی و بنیانگذار آی‌نتورک، درباره شرایط ریسک‌ناپذیر کنونی که استارتاپ‌ها در آن به سر می‌برند به «تجارت‌نیوز» می‌گوید: فعالیت استارتاپ‌ها همیشه با ریسک زیادی همراه است و شاید این نکته از نقاط مثبت آنها هم باشد.
او ادامه می‌دهد: این شرایط تنها ویژه کسب‌وکارهای نوپا نیست و ارگان‌های دیگری هم با این وضعیت دست و پنجه نرم می‌کنند. با وجود این، شرایط اقتصادی استارتاپ‌ها به گونه‌ای است که با مشکلات زیادی مواجه هستند؛ از جمله با ثابت نبودن شرایط اقتصادی، امکان جذب سرمایه که بسیار سخت‌تر از گذشته شده است. چرا که سرمایه‌گذار‌های خارجی با توجه به وضعیت ایران تمایل به سرمایه‌گذاری ندارند و این پروسه همان طور که سخت و پرچالش بود، سخت‌تر هم شده است.
معمولا حداقل دو یا سه سال طول می‌کشد که استارتاپ‌ها به این مرحله برسند که اعلام ورشکستگی کنند.
شلیله درباره اینکه چرا در سال‌های اخیر ستاره‌های استارتاپی به ندرت ظهور کرده‌اند؟ می‌گوید: یکی از دلایل این است که خیلی از فعالان استارتاپی از سال ۹۱ به بعد تمایل به خروج از کشور داشتند هرچند که بسیاری هم در ایران ماندند اما تقریبا در یک سال و نیم گذشته تمایل به مهاجرت زیاد شد. بسیاری از فعالان هم با دیدن چنین شرایطی رغبت برای شروع کسب‌وکار جدید را از دست دادند. متاسفانه همین موضوع باعث شده استارتاپی که تا حدودی خوب عمل کرده باشد را به ندرت بشناسیم و استارتاپ‌های کمی راه اندازی شده‌اند و اگر هم شکل گرفته در اغلب اوقات شکست خورده‌اند.
او درباره زمان برآورد احتمال شکست برای استارتاپ‌ها اضافه می‌کند: معمولا حداقل دو یا سه سال طول می‌کشد که استارتاپ‌ها به این مرحله برسند که اعلام ورشکستگی کنند.
به گفته شلیله در استارتاپ‌های غیر تولیدی و تکنولوژی محور بزرگترین مساله برآورد هزینه سرویس‌هایی است که از خارج دریافت می‌کردند. او ادامه می‌دهد: چند سال بود که دلار روی سه هزار تومان قرار داشت و استارتاپ‌ها هزینه سرورهایشان را برآورد کرده بودند، اما از زمانی که افزایش نرخ دلار اتفاق افتاد به تدریج استفاده از سرویس‌های خارجی محدود شد. متاسفانه شرایط داخل کشور هم به گونه‌ای نبود که استارتاپ‌ها رشد کنند و عملا همه مجبور شدند بخشی از سرویس‌ها را استفاده نکنند یا به صورت بسیار محدود خودشان این سرویس‌ها را توسعه دهند. متاسفانه این مشکل در استارتاپ‌هایی که نیاز به مواد اولیه دارند، چندین و چند برابر هم شده است.
این فعال استارتاپی معتقد است که این مساله روی کیفیت کار استارتاپ‌ها در بخش مارکتینگ به صورت مشخص تاثیر می‌گذارد و در بخش توسعه نیز تاثیرگذار است اما در امور روزانه چندان تاثیری متوجه آنها نیست.
او درباره طول مدت شکل‌گیری یک استارتاپ تا تثبیت وضعیت آن توضیح می‌دهد: معمولا بین سه تا هفت سال زمان نیاز است که یک استارتاپ بتواند به بلوغ برسد. در این دوره یکی از بزرگترین مواردی که یک استارتاپ نیاز دارد سرمایه است و اگر بخواهد به سرعت رشد کند نیاز است که دو تا سه دوره جذب سرمایه را تجربه کند. اما اگر رشد سریع مدنظر نباشد در این دوره بسیاری از آنها به فکر بقا و ثبات میافتند. همچنین مورد دیگری که در این مسیر به شدت مورد نیاز است نتورک و استفاده از تخصص مشاوران است تا در مسیری که برای یک استارتاپ جدید است به آنها کمک کند.
او ادامه می‌دهد: دولت می‌تواند راهکارهایی را برای حل این مشکل پیدا کند. یکی از مواردی که تا چند سال گذشته به خوبی پیش رفت بحث سرمایه‌گذاری جمعی بود که استارتاپ به جای جذب سرمایه از یک نفر بتواند از سرمایه جمعی کمک بگیرد. متاسفانه این مساله در فرابورس با مشکل مواجه شده است و معطل آیین‌نامه و حاشیه‌هایی است که به مدل سرمایه‌گذاری جمعی با نگاه سنتی می‌نگرند.
شلیله تصریح می‌کند: در مورد دیگر نیز قرار بود دولت سرمایه خصوصی را در بخش تکنولوژی بیمه کند به این معنی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی بتوانند بازگشت سرمایه‌ای که در استارتاپ خرج می‌شود، تضمین کنند و جایی که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری می‌کند، دولت به همان میزان برای کاهش ریسک بخش خصوصی سرمایه‌گذاری کند. اینها کارهایی بود که متاسفانه به شکل هماهنگ انجام نشده است و اگر این هماهنگی وجود نداشته باشد آن تاثیری که نیاز است را برجای نمی‌گذارد. درصورتی که اگر این هماهنگی‌ها صورت می‌گرفت این بحران‌ها به صورت ملایم‌تری برای استارتاپ‌ها رخ می‌داد.
