عضو هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به سه برابر شدن ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات گفت: با توسعه شبکه ملی اطلاعات طی سال های اخیر با رشد فزاینده کسب وکارها و فراهم کنندگان محتوا و خدمات داخلی روبرو بودیم به گونه ای که فقط در یک سال گذشته ظرفیت ترافیک داخلی ۳۰۰درصد افزایش پیدا کرده است.
بهزاد اکبری عضو هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت در تشریح ساختار کلان شبکه ملی اطلاعات گفت: زیرساخت شبکه ملی اطلاعات شامل همه لایه های زیرساختی چون هسته، شبکه های درون شهری و درون استانی و شبکه های دسترسی ثابت و سیار می شود که شبکه ارتباطات بین استانی به عنوان هسته شبکه ملی اطلاعات در اختیار شرکت ارتباطات زیرساخت است که شامل فیبرهای نوری، لایه انتقال و شبکه IP/MPLS می شود. شبکه های درون استانی و شبکه های درون شهری نیز در اختیار اپراتورهای ثابت و موبایل قراردارد که البته بیشتر آن در اختیار شرکت مخابرات ایران است. بنابراین متولی توسعه شبکه های درون استانی، درون شهری و شبکه‌های دسترسی پهن‌باند، شرکت مخابرات ایران و شرکت های ارتباطات ثابت (FCP ها) و سیار هستند.
رشد بیش از سه برابری ظرفیت هسته شبکه ملی اطلاعات
وی با بیان اینکه در چند سال اخیر شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان تنها بازیگر بخش هسته شبکه ملی اطلاعات، سه دسته پروژه برای توسعه آن انجام داده تا شاهد ایجاد ازدحام و تراکم در این بخش مهم شبکه نشویم، افزود: به دلیل توسعه شبکه فیبرنوری بین مراکز استان‌ها و سایر مراکزی که در اختیار شرکت ارتباطات زیرساخت است و توسعه شبکه انتقال نوری با فناوری‌های روز دنیا و شبکه IP با تجهیزات نوین، ظرفیت زیرساخت ها در بخش هسته شبکه ملی اطلاعات توسعه خیلی خوبی پیدا کرده اند.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در تشریح ظرفیت سازی های صورت گرفته، اظهار کرد: تاکنون نزدیک ۷۰ هزار کیلومتر فیبرنوری توسط شرکت زیرساخت احداث شده است که توسعه آن همچنان ادامه دارد. ضمن اینکه در بخش انتقال نوری نیز ظرفیت شبکه زیرساخت به بیش از ۲۲ ترابیت بر ثانیه رسیده است که با افتتاح طرح جدید، ظرفیت شبکه IP از حدود ۶ به ۲۰ ترابیت بر ثانیه می رسد تا در وضعیت فعلی و در بخش هسته، هم به لحاظ ظرفیتی و هم به لحاظ دسترس پذیری، هیچ مشکلی برای توسعه شبکه ملی اطلاعات و در نتیجه توسعه انواع محتوا، خدمات و کسب و کارهای فضای مجازی داخلی نداشته باشیم.
اکبری با بیان اینکه شبکه شرکت ارتباطات زیرساخت یک شبکه با پوشش بیش از ۱۱۰ نقطه در کشور است که تمامی مراکز استان ها و شهرهای بزرگ را پوشش می دهد، تصریح کرد: هم اکنون امکان ارایه خدمات روی شبکه نوری نیز وجود دارد اما بیشتر مشتری ها ترجیح می دهند از شبکه IP/MPLS شرکت زیرساخت سرویس بگیرند، چرا که این شبکه به لحاظ افزونگی ارتباطات و دسترس‌پذیری وضعیت بسیار مطلوبی دارد.
وی با اشاره به اینکه توسعه صورت گرفته در بخش هسته شبکه ملی اطلاعات، ظرفیت را برای جهش در شکل گیری انواع خدمات پهن‌باند داخلی ایجاد کرده است، افزود: اگر چنین توسعه‌ای در بخش شبکه های درون شهری توسط مخابرات ایران و سایر اپراتورهای ثابت صورت بگیرد، با رشد قابل توجهی در انواع محتوا و خدمات پهن‌باند داخلی مواجه خواهیم شد.
اشکال در تحول دیجیتال با عدم توسعه ارتباطات ثابت
اکبری با اشاره به وضعیت خوب توسعه دسترسی ها در بخش ارتباطات سیار، توسعه در بخش دسترسی ارتباطات ثابت را مناسب ندانست و خاطرنشان کرد: زیرساخت هایی که در بخش ارتباطات ثابت داریم مثل سیم های مسی و زیرساخت‌های پسیو (Passive) شبکه های درون شهری (فیبرهای نوری، کانال‌ها و غیره) در اختیار شرکت مخابرات ایران است که برای ایجاد تحول در بخش دسترسی ارتباطات ثابت و حرکت به سمت فناوری‌های پیشرفته‌تر از ADSL، که برای کشور یک نیاز اساسی است، باید آنها را با سایر اپراتورها به اشتراک بگذارد. بدون اشتراک زیرساخت‌های پسیو در لایه دسترسی سیم مسی و درون شهری موجود در نزد مخابرات ایران ایجاد تحول در دسترسی پهن‌باند ثابت امکان پذیر نخواهد بود. اهمیت این مساله از آن جهت است که دسترسی پهن‌باند ثابت از ضرورت‌های شکل‌گیری بسیاری از خدمات پهن‌باند به ویژه در حوزه خدمات ویدیویی و ابری است، بدون این گونه دسترسی، تحول در کسب وکارها و صنایع کشور و شکل گیری دامنه وسیعی از خدمات پهن‌باند و در نتیجه تحول دیجیتال و حرکت به سمت اقتصاد دیجیتالی برای کشور امکانپذیر نخواهد بود.
عضو هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با رد این نظر که به دلیل توسعه خوب شبکه ارتباطات سیار، بی نیاز از شبکه ارتباطات ثابت هستیم، گفت: ایران کشور پهناور و پرجمعیتی است، بدون شک دسترسی پهن‌باند سیار به هیچ وجه در کشور ما نمی تواند جایگزین دسترسی پهن‌باند ثابت گردد، تجربه کشورهای اروپایی و سایر کشورهای با شرایط مشابه ما این امر را نشان می دهد. رسیدن به سرانه مصرف دیتای دنیا تنها با دسترسی پهن‌باند سیار سرمایه گذاری بسیار عظیمی نیاز دارد که از عهده اپراتورهای سیار ما خارج است. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم در شرایط حاضر تنها ۱۷درصد ترافیک دیتای دنیا در بستر شبکه‌های موبایل است و مابقی در بستر ارتباطات ثابت است، این در حالی است که در کشور ما بیش از ۶۰ درصد ترافیک دیتا در بستر شبکه‌های موبایل است. بنابراین توسعه ارتباطات ثابت برای کشور یک ضرورت جدی است و کلید حل این مساله هم شرکت مخابرات ایران است. به عبارتی منابعی که شرکت مخابرات در اختیار دارد، ظرف چهل تا پنجاه سال گذشته شکل گرفته است و از همین رو منابع ملی محسوب می شود و باید آنها را به اشتراک بگذارد تا با استفاده از این منابع و مشارکت سایر اپراتورهای ثابت، شاهد تحول در بخش دسترسی پهن‌باند ثابت باشیم.
این مقام مسوول با بیان اینکه حرکت به سمت نسل جدید فناوری هایی چون ۵G، بدون اشتراک زیرساخت ها معنی ندارد، گفت: در تکنولوژی ۵G چگالی شبکه آنچنان بالاست که در مناطق شهری باید حجم بسیار زیادی فیبر و دکل BTS احداث شود، پس اشتراک زیرساخت‌ها و حتی شبکه به عنوان یکی از استراتژی های مهم، توسط رگولاتوری و مهمتر خود اپراتورهای ثابت و سیار باید مورد توجه جدی قرار گیرد و اپراتورهای غالب مثل مخابرات ایران باید به آن تن دهند چراکه هم به نفع خود آنهاست و هم به نفع کشور است.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس توسعه شبکه سیار را در کشور بسیار خوب ارزیابی کرد و ادامه داد: در دو سه سال گذشته اپراتورهای سیار با سرمایه گذاری های خود دسترسی پهن باند سیار را بسیار خوب توسعه داده اند بطوریکه همه شهرهای کشور تحت پوشش نسل سوم و چهارم تلفن همراه قرار گرفته است. تاجاییکه برپایه گزارش مقایسه ای موسسه اوپن سیگنال در پوشش نسل چهارم از خیلی از کشورهای همسایه همچون ترکیه وضعیت بهتری داریم. حتی وضعیت ما به لحاظ پوشش از بعضی کشورهای اروپایی مثل ایتالیا نیز بهتر است، هرچند به لحاظ کیفیت با آنها فاصله داریم.
وی با اظهار امیدواری نسبت به توسعه کافی زیرساخت ها در آینده، افزود: در مجموع باید توجه داشت که اپراتورها، شرکت های خصوصی هستند و فاکتورهای اقتصادی برای آنها خیلی مهم است. اپراتورها برای توسعه شبکه نیاز به افزایش درآمد دارند که این موضوع یکی از چالش های وضعیت فعلی آنهاست، البته این چالش همه اپراتورها در دنیاست ولی برای اپراتورهای ما در ایران چالش بزرگتری است. باید توجه داشت متوسط درآمد اپراتورهای ثابت در اروپا ۵۰ یورو به ازای هر کاربر است اما در ایران متوسط درآمد اپراتورهای ثابت زیر ۴۰هزار تومان در ماه به ازای هر مشترک است که کمتر از چهار یورو می شود. توسعه شبکه و حرکت به سمت فناوری‌های پیشرفته دسترسی پهن‌باند ثابت با دریافت چهار یا پنج یورو از هر مشترک در ماه واقعا چالش بزرگی است.
عضو هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت تصریح کرد: اگر اقتصاد اپراتورها مدل درستی نداشته باشد، موضوع توسعه چالش برانگیز خواهد شد. بنابراین در بخش هایی باید دولت به کمک آید و در بخش هایی نیز اپراتورها باید بهینه سازی کرده و بهره‌وری خود را افزایش دهند. ضمن اینکه مهمترین کار این است که اپراتورها هزینه زیرساخت ها را پایین بیاورند که تنها راه آن، آنهم در کشوری با متوسط درآمد پایین، اشتراک زیرساخت ها میان اپراتورهاست و بدون آن شک نداشته باشید که مشکل خواهیم داشت.
مصرف ترافیک داخلی در یک سال گذشته سه برابر شد
اکبری با اشاره به اینکه شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور محسوب می شود، تصریح کرد: البته شبکه ملی اطلاعات المان‌های زیرساختی دیگری چون مراکز تبادل ترافیک داخل ( IXPها) و مراکز داده نیز دارد که شرکت ارتباطات زیرساخت با پیش قدمی در سال ۹۵ مرکز تبادل ترافیک داخلی را ابتدا در تهران و سپس در شهرهای شیراز، تبریز، اصفهان، مشهد، قم و اهواز راه اندازی کرد که خوشبختانه با راه اندازی این مراکز شاهد رشد عظیمی در میزان ترافیک داخلی بودیم که سهم قابل توجهی در کاهش هزینه ارتباطات داخلی، هم برای اپراتورها و هم برای مصرف کننده نهایی، داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه در مراکز تبادل ترافیک داخلی به دلیل حضور اپراتورها و ارایه کنندگان محتوا و خدمات داخلی، ترافیک میان آنها مبادله می شود بنابراین نیازی به پرداخت هزینه به شرکت ارتباطات زیرساخت نیست، خاطرنشان کرد: از اینرو مراکز تبادل ترافیک داخلی سهم قابل توجهی در کاهش هزینه ارتباطات داخلی دارند که موتور محرکه ای برای توسعه محتوا و خدمات داخلی و همچنین کسب وکارهای جدید به شمار می رود. بطوریکه در ابتدای راه اندازی مرکز تبادل ترافیک تهران در اردیبهشت و خرداد ۹۵ میزان ترافیک این مرکز زیر ۱۰ گیگابیت بر ثانیه بود که در کوتاه مدت به ۳۰ گیگابیت بر ثانیه رسید. در یکساله اخیر نیز با رشد قابل توجه ترافیک در مرکز تبادل ترافیک داخلی تهران با افزایش بیش از ۳۰۰ درصدی آن در شهریور ۹۷ نسبت به شهریور ۹۶ روبرو بودیم که در مجموع، در ساعت های پیک این ترافیک به بیش از ۷۰۰ گیگابیت بر ثانیه می رسد.
این مقام مسوول با اشاره به بیشتر بودن میزان ترافیک داخلی از میزان ترافیک مبادله شده در مرکز تبادل ترافیک تهران، اظهار کرد: در واقع بخش مهمی از ترافیک داخلی در این مراکز بین اپراتورها و فراهم‌کنندگان محتوا و خدمات مبادله می شود ولی باید توجه داشت که بخش قابل توجهی دیگر از ترافیک داخلی در درون شبکه خود اپراتورها است و یا از طریق ارتباطات مستقیم آنها با یکدیگر و یا مراکز داده مبادله می شود و این دسته از ترافیک داخلی اصلا وارد شبکه زیرساخت و مراکز تبادل ترافیک نمی شود.
وی با اشاره به رشد فزاینده کسب وکارها، محتوا و خدمات داخلی در یک سال گذشته، افزود: ترافیک داخلی درحالی طی یک سال گذشته با رشد ۳۰۰ درصدی روبرو بوده است که ترافیک اینترنت کمتر از ۶۰ درصد رشد داشته که این امر نتیجه تلاش تمامی اکوسیستم فضای مجازی کشور بوده است.
رشد بیش از ۴برابری مصرف محتوای تصویری
عضو هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت توسعه دسترسی پهن باند در کشور را اینک در اختیار کسب وکارهای فعال در این حوزه دانست که می خواستند انواع خدمات پهن باند را توسعه دهند که قبلا این زیرساخت‌ها نبود و اظهار کرد: با سرمایه گذاری عظیمی که در بخش دسترسی اپراتورهای سیار صورت گرفته، بسیاری از فراهم کنندگان محتوا و خدمات پهن‌باند که قبلا نمی توانسته‌اند شکل بگیرند طی دو سال گذشته شکل گرفته اند. بطوریکه در یک سال گذشته رشد ترافیک VOD بیش از ۴۰۰ درصد بوده است و در استفاده از محتوای آنلاین و زنده تصویری نیز رشد بیش از ۱۰۰ درصدی را داشتیم. ضمن اینکه همین محتوا نیز با افزایش کیفیت روبرو بوده و از حالت SD به سمت HD رفته است.
این مقام مسوول با بیان اینکه رشد محتوا و خدمات داخلی از اهداف مهم شبکه ملی اطلاعات است که با ایجاد زیرساخت ها رشد فزاینده ای پیدا کرده اند، گفت: رشد اپلیکیشن های موبایل تولیدی در کشور تقریبا از سه سال گذشته رشد نمایی به خود گرفته است.
منبع: مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
